روش درمان بواسیر بدون عمل جراحی چیست؟

پادکست روش درمان بواسیر بدون عمل جراحی چیست؟

در این مقاله،تمام روش‌های درمان بواسیر بدون عمل جراحی را بررسی می‌کنیم تا مخاطب بتواند با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کند.

چه نوع بواسیرهایی بدون جراحی درمان می‌شوند؟

برای شروع بحث درمان، ابتدا باید بدانیم که همه‌ی انواع بواسیر نیاز به جراحی ندارند. بواسیرها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

• بواسیر داخلی: در داخل کانال مقعدی شکل می‌گیرد و ممکن است بدون درد باشد اما با خونریزی همراه شود.
• بواسیر خارجی: در زیر پوست اطراف مقعد ظاهر می‌شود و معمولاً با درد، التهاب و حتی لخته شدن خون همراه است.

بواسیرهای خفیف تا متوسط، چه داخلی و چه خارجی، در بسیاری موارد بدون جراحی قابل درمان هستند. اما اگر بواسیر در مراحل پیشرفته باشد یا با عوارضی مثل خونریزی شدید، لخته یا افتادگی طولانی مدت همراه شود، ممکن است نیاز به جراحی یا روش‌های کم‌تهاجمی جدی‌تر باشد.

نقش تغذیه در درمان غیرجراحی بواسیر

یکی از اولین و مؤثرترین روش‌های کنترل بواسیر، اصلاح تغذیه است. رژیم غذایی می‌تواند تأثیر مستقیم در کاهش التهاب، بهبود حرکات روده و جلوگیری از یبوست داشته باشد؛ یبوستی که یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید بواسیر است.

این روش زمانی استفاده میشود که بواسیر شما شدید نیست و فقط نیاز به کنترل علائم آن دارید یا زمانی که بواسیر را کامل درمان کرده اید و برای جلوگیری از عود مجدد آن نیاز به کنترل شرایط روده و دفع خود دارید.

خوراکی‌های مفید:

• میوه‌های پرفیبر مانند آلو، گلابی، سیب با پوست و کیوی
• سبزیجات برگ‌سبز مثل اسفناج، برگ چغندر و کلم بروکلی
• غلات کامل مانند جو دوسر و نان سبوس‌دار
• مصرف فراوان آب (حداقل ۸ لیوان در روز)

خوراکی‌هایی که باید محدود شوند:

• غذاهای کم‌فیبر مانند نان سفید و برنج سفید
• فست‌فودها و غذاهای سرخ‌شده
• نوشابه‌های گازدار و قهوه زیاد

تغییر در تغذیه ممکن است ساده به‌نظر برسد، اما یکی از پایه‌ای‌ترین راهکارهای کنترل علائم بواسیر است.

بهترین پمادها برای درمان بواسیر

درمان بواسیر با پماد، یکی از رایج‌ترین روش‌هایی‌ست که افراد در مراحل ابتدایی بیماری یا هنگام بروز علائم خفیف به آن روی می‌آورند. پمادهای مخصوص بواسیر معمولاً برای تسکین درد، کاهش خارش، التهاب و سوزش طراحی شده‌اند و می‌توانند به طور موقتی علائم را بهبود دهند. اما باید با واقع‌بینی به این موضوع نگاه کرد: پمادها درمان قطعی بواسیر نیستند.

در صورتی که بواسیر در مراحل اولیه و به‌صورت سطحی باشد  به‌خصوص اگر با تغییرات سبک زندگی همراه شود، ممکن است استفاده از پماد در کنار تغذیه مناسب و پیشگیری از یبوست، باعث کنترل کامل بیماری شود. ولی در مواردی که بواسیر مزمن، بیرون‌زده یا دچار خونریزی مداوم باشد، تنها استفاده از پماد نمی‌تواند کافی باشد و درمان‌های جدی‌تری مثل لیزر، اسکلروتراپی یا حتی جراحی ممکن است موردنیاز قرار گیرد.

در ادامه، برخی از پمادهایی که در تسکین علائم بواسیر مؤثر هستند را معرفی می‌کنیم:

• پماد آنتی هموروئید: ترکیبی از مواد قابض و ضدالتهاب که به کاهش ورم و سوزش کمک می‌کند.
• پماد لیدوکائین: مناسب برای تسکین فوری درد و خارش، اما بیشتر جنبهٔ مسکن دارد.
• پماد هیدروکورتیزون: دارای خاصیت ضدالتهابی قوی است اما استفاده طولانی‌مدت از آن توصیه نمی‌شود.
• پماد نیتروگلیسیرین یا دیلتیازم (در شقاق و گاهی بواسیر داخلی): بیشتر در موارد خاص توسط پزشک تجویز می‌شود.
• پمادهای گیاهی مانند پماد باریج یا پماد عصاره درخت فندق افسونگر (Witch Hazel): در برخی بیماران با بواسیر خفیف مفید واقع شده‌اند.

استفاده از هرگونه پماد باید همراه با مشاوره پزشک باشد، به‌خصوص در صورت بارداری، شیردهی یا مصرف داروهای دیگر. همچنین، اگر پس از چند روز استفاده منظم از پماد، علائم کاهش نیافت یا بدتر شد، مراجعه به پزشک الزامی است.

درمان‌های خانگی و فوری

درمان‌های خانگی و سریع‌الاثر برای بواسیر، مخصوصاً در مراحل اولیه بیماری، می‌توانند نقش مهمی در کاهش علائم و بهبود نسبی وضعیت بیمار ایفا کنند. این روش‌ها معمولاً کم‌هزینه، در دسترس و بدون نیاز به نسخه پزشک هستند. البته باید توجه داشت که این درمان‌ها، جایگزین درمان پزشکی در موارد پیشرفته نیستند، اما می‌توانند به‌عنوان مکمل درمان یا تسکین‌دهنده موقت درد، سوزش، تورم و التهاب مورد استفاده قرار گیرند.

هدف از این نوع درمان‌ها، کاهش فوری علائم آزاردهنده مثل خارش، درد یا خون‌ریزی خفیف است و در عین حال می‌توانند به بهبود عملکرد روده و کاهش فشار به ناحیه مقعد کمک کنند.

در ادامه با مهم‌ترین درمان‌های خانگی فوری آشنا می‌شوید:

۱. نشستن در لگن آب گرم (سیتز بث)

یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش التهاب و تسکین درد ناحیه مقعد، نشستن در آب گرم است. کافی‌ست لگنی را از آب نسبتاً گرم (نه داغ) پر کرده و روزی دو تا سه بار، هر بار حدود ۱۵ دقیقه در آن بنشینید. این کار به بهبود گردش خون، شل شدن عضلات مقعد و کاهش التهاب کمک می‌کند.

نکته: می‌توان چند قطره روغن درخت چای یا نمک اپسوم به آب اضافه کرد تا خاصیت ضدعفونی‌کننده و آرام‌بخش آن بیشتر شود.

۲. کمپرس سرد یا یخ

در مواردی که بواسیر بیرون زده و متورم شده، استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش سریع تورم و بی‌حسی موضعی کمک کند. برای این کار، یک کیسه یخ را در پارچه نخی پیچیده و به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی ناحیه قرار دهید.

هشدار: یخ را مستقیماً روی پوست نگذارید چون ممکن است باعث آسیب پوستی شود.

۳. استفاده از پمادهای گیاهی یا داروهای بدون نسخه

برخی پمادهای موضعی حاوی گیاهانی مثل آلوئه‌ورا، کالاندولا یا هاماملیس (witch hazel) برای کاهش التهاب، خارش و سوزش مؤثرند. این پمادها اغلب در داروخانه‌ها موجودند و می‌توانند اثر فوری داشته باشند.

۴. مصرف فیبر و نوشیدن آب کافی

اگر دفع مدفوع سخت و دردناک باشد، علائم بواسیر بدتر می‌شوند. به‌همین دلیل توصیه می‌شود:

• مصرف فیبر روزانه خود را از طریق میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل افزایش دهید.
• حداقل ۸ لیوان آب در طول روز بنوشید تا فیبر بهتر اثر کند و مدفوع نرم بماند.

۵. ملین‌های طبیعی

در صورت یبوست شدید، استفاده از ملین‌های طبیعی مثل خاکشیر با آب ولرم صبح‌ها ناشتا، یا شربت انجیر با گلاب، می‌تواند به نرم شدن مدفوع و کاهش درد هنگام دفع کمک کند.

۶. رعایت بهداشت مقعد

• ناحیه مقعد را پس از دفع با آب ولرم شست‌وشو دهید و از صابون‌های معطر استفاده نکنید.
• ناحیه را به آرامی خشک کنید و از دستمال‌های زبر یا خشک‌کن‌های قوی پرهیز کنید.
• در صورت لزوم، از دستمال مرطوب مخصوص پوست‌های حساس استفاده کنید.

۷. اجتناب از نشستن طولانی

نشستن طولانی‌مدت، مخصوصاً روی سطوح سخت، می‌تواند فشار به عروق مقعدی را افزایش دهد. استفاده از بالشت‌های نرم یا بالشت‌های حلقه‌ای می‌تواند در کاهش این فشار مؤثر باشد.

۸. ورزش‌های سبک

پیاده‌روی روزانه، حرکات کششی یا یوگای ملایم، باعث افزایش تحرک روده‌ها و کاهش احتمال یبوست می‌شوند. همچنین به بهبود گردش خون در ناحیه لگن و مقعد کمک می‌کنند.

درمان‌های خانگی برای بواسیر، به‌ویژه اگر زود شروع شوند، می‌توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و علائم آزاردهنده را کاهش دهند. بااین‌حال، در صورت ماندگاری یا تشدید علائم، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد تا از وجود مشکلات جدی‌تر مانند فیشر یا آبسه مقعدی اطمینان حاصل شود.

روش‌های غیرجراحی تخصصی (کم‌تهاجمی)

امروزه، بسیاری از بیماران مبتلا به بواسیر به‌دنبال روش‌هایی هستند که بدون نیاز به جراحی کلاسیک و بستری شدن، بتوانند علائم خود را به‌سرعت و با کمترین درد درمان کنند. خوشبختانه با پیشرفت فناوری‌های پزشکی، چندین روش کم‌تهاجمی یا غیرجراحی برای درمان بواسیر معرفی شده‌اند که نه‌تنها مؤثرند، بلکه دوران نقاهت بسیار کوتاهی دارند و معمولاً بدون نیاز به بیهوشی عمومی انجام می‌شوند.

این روش‌ها به‌خصوص برای بواسیرهای درجه ۱ تا ۳ بسیار مناسب‌اند و در صورت تشخیص به‌موقع، می‌توانند از نیاز به جراحی باز یا بستری طولانی جلوگیری کنند. در ادامه با مهم‌ترین روش‌های کم‌تهاجمی درمان بواسیر آشنا می‌شویم:

لیزر درمانی بواسیر

لیزر بواسیر یکی از پیشرفته‌ترین و کم‌عارضه‌ترین روش‌های درمان بواسیر بیرون‌زده، خونریزی‌دهنده یا دردناک است. در این روش، از لیزر دیود با طول موج مشخص برای بستن رگ‌های متورم و آسیب‌دیده استفاده می‌شود، بدون اینکه آسیبی به بافت‌های سالم اطراف وارد شود.

این روش معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه، به‌صورت سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بیمار بلافاصله پس از لیزر می‌تواند به خانه بازگردد و در اغلب موارد، تنها با چند روز مراقبت ساده، زندگی عادی خود را از سر بگیرد.

به نقل از هیوا لیزر یکی از مراکز لیزر بیماری های مقعدی در تهران:
«به‌طور کلی، مشکلات بعد از لیزر بسیار محدود و کوتاه مدت هستند و شدت آن‌ها با روش‌های جراحی سنتی قابل مقایسه نیست. همین موضوع باعث شده لیزر به‌عنوان یک گزینه مطمئن و مدرن برای افرادی که به دنبال درمان سریع‌تر و کم‌دردتر هستند، مطرح شود. »

✔️ مزایای لیزر:

• بدون نیاز به تیغ جراحی یا بخیه
• کاهش درد پس از عمل
• بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره
• مناسب برای بیماران دیابتی یا مسن
• احتمال بسیار پایین عود بیماری

لیزر هموروئید دکتر نجاری یکی از بهترین روش های درمانی است که برای تمامی افراد با شرایط متفاوت مناسب است و شما میتوانید برای رزرو نوبت از طریق سایت هیوا لیزر اقدام کنید.

رابربند تراپی (بستن با کش لاستیکی)

در این روش، یک حلقه لاستیکی کوچک دور پایه بواسیر داخلی بسته می‌شود. این حلقه جریان خون‌رسانی به بواسیر را قطع کرده و باعث می‌شود بافت هموروئیدی طی چند روز خشک شده و به‌صورت طبیعی دفع شود.

این روش معمولاً برای بواسیرهای درجه ۲ و ۳ مناسب است و درد خفیفی بعد از انجام دارد که با مسکن ساده کنترل می‌شود.

اسکلروتراپی (تزریق ماده خشک‌کننده)

در این روش، ماده‌ای خاص به پایه بواسیر تزریق می‌شود که باعث تخریب موضعی عروق و جمع شدن بافت می‌گردد. اسکلروتراپی بیشتر برای بواسیرهای کوچک‌تر یا بیماران پرخطر (مثل افراد مسن یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای) انجام می‌شود.

این روش سریع، کم‌درد و بدون نیاز به بی‌حسی یا بیهوشی انجام می‌شود.

درمان با مادون قرمز (Infrared Coagulation)

در این روش، یک پرتو مادون قرمز با گرمای کنترل‌شده به ریشه بواسیر تابانده می‌شود که باعث تخریب عروق و جمع شدن بافت هموروئیدی می‌گردد. این روش برای بواسیرهای خفیف و متوسط مؤثر است و معمولاً چند جلسه درمان نیاز دارد.

بدون درد شدید، مناسب برای درمان مرحله‌ای و تدریجی.

الکتروتراپی (Coagulation)

در این روش از جریان الکتریکی برای انعقاد خون‌رسانی به بواسیر استفاده می‌شود. این روش نیز سرپایی و بدون بیهوشی انجام می‌شود و در بواسیرهای داخلی یا خون‌ریزی‌دهنده کاربرد دارد.

روش‌های غیرجراحی، به‌ویژه لیزر درمانی، به‌عنوان رویکردی مدرن و کم‌عارضه، امروزه توجه بسیاری از بیماران و پزشکان را به خود جلب کرده‌اند. این روش‌ها در صورت تشخیص به‌موقع و انتخاب مناسب، می‌توانند درمان مؤثری برای بواسیر باشند، بدون اینکه بیمار وارد چرخه عوارض جراحی یا بستری‌های طولانی‌مدت شود.

چه زمانی درمان غیرجراحی فایده ندارد؟

روش‌های غیرجراحی بواسیر – مانند لیزر، رابربند، اسکلروتراپی و مادون قرمز – اگرچه برای بسیاری از بیماران مفید و مؤثر هستند، اما در برخی شرایط خاص ممکن است کارایی کافی نداشته باشند یا حتی باعث اتلاف وقت و طولانی شدن روند درمان شوند.

شناخت محدودیت‌های این روش‌ها، به بیمار و پزشک کمک می‌کند تا انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشند و در زمان مناسب به سراغ روش‌های جراحی کامل یا درمان‌های تهاجمی‌تر بروند.

در ادامه توضیح می‌دهیم که در چه موقعیت‌هایی، درمان غیرجراحی پاسخگو نیست:

۱. بواسیر درجه ۴ یا بواسیر ترومبوزه پیشرفته

در این حالت، بافت بواسیر به‌طور کامل و دائمی از مقعد بیرون زده و معمولاً قابل بازگشت نیست. اغلب بیماران در این شرایط با درد شدید، التهاب، گاهی خونریزی و حتی ترومبوز (ایجاد لخته خون) مواجه‌اند.
در چنین شرایطی، روش‌هایی مانند لیزر سطحی یا رابربند توان بازگرداندن بافت و برطرف‌کردن کامل مشکل را ندارند.

۲. بواسیر عود کرده پس از چند درمان غیرجراحی

اگر فردی چند بار از روش‌هایی مثل لیزر، اسکلروتراپی یا رابربند استفاده کرده و همچنان علائم بواسیر بازمی‌گردد یا شدیدتر می‌شود، بهتر است درمان جراحی کامل (مانند هموروئیدکتومی) را در نظر بگیرد. درمان‌های غیرجراحی در موارد مکرر عود، ممکن است فقط تسکین موقتی بدهند.

۳. خونریزی شدید و کنترل‌نشده

اگر بواسیر به‌گونه‌ای پیشرفت کرده که فرد دچار خونریزی مزمن یا ناگهانی شدید شده و این وضعیت موجب کم‌خونی یا اختلال در زندگی روزمره شده است، درمان غیرجراحی معمولاً کافی نیست. در این شرایط باید به‌سرعت تصمیم‌گیری تخصصی برای درمان جراحی صورت گیرد.

۴. وجود همزمان بیماری‌های دیگر (مثل شقاق، فیستول یا آبسه)

گاهی بواسیر تنها مشکل بیمار نیست و هم‌زمان با آن دچار شقاق مزمن، فیستول یا حتی آبسه مقعدی نیز شده است. در این موارد، استفاده از روش‌های سطحی مانند لیزر بواسیر به‌تنهایی پاسخ نمی‌دهد و باید یک برنامه جامع جراحی توسط متخصص تنظیم شود.

۵. بی‌اثر بودن درمان‌های خانگی و دارویی

اگر فردی با وجود رعایت رژیم غذایی، مصرف پمادها، حمام آب گرم و سایر روش‌های خانگی یا دارویی، هیچ بهبودی تجربه نمی‌کند یا وضعیت او رو به وخامت است، نشانه آن است که باید به‌سراغ درمان‌های پیشرفته‌تر رفت.

۶. بواسیر همراه با بی‌اختیاری یا اختلال عملکردی مقعد

در موارد نادر، ممکن است بواسیر به اعصاب ناحیه فشار آورده و علائم بی‌اختیاری مدفوع یا احساس دفع ناقص ایجاد کند. این شرایط معمولاً نیازمند بررسی کامل و احتمالاً جراحی جدی‌تر است و درمان غیرجراحی نمی‌تواند مشکل را به‌طور اساسی حل کند.

درمان‌های غیرجراحی بواسیر، در صورتی مؤثرند که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و فرد به‌خوبی توصیه‌های پزشکی را دنبال کند. با این حال، در مواردی که بواسیر شدید، عودکننده یا همراه با عوارض است، نباید برای درمان‌های سبک‌تر وقت را تلف کرد. تصمیم‌گیری به‌موقع برای انجام جراحی (باز، بسته یا لیزری پیشرفته) می‌تواند از مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری کند.

جمع بندی

بواسیر یکی از شایع‌ترین اختلالات ناحیه نشیمنگاهی است که اگر به‌موقع تشخیص داده شود، می‌توان آن را با روش‌های غیرجراحی مدیریت و درمان کرد. اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و استفاده از درمان‌های موضعی و خانگی، نخستین گام‌هایی هستند که می‌توانند بسیاری از علائم را کاهش دهند.

در کنار این روش‌ها، درمان‌های غیرجراحی تخصصی مانند لیزر درمانی، رابربند، اسکلروتراپی و کوآگولاسیون مادون قرمز، به‌عنوان گزینه‌های کم‌تهاجمی و مؤثر برای بیمارانی که در مراحل اولیه یا متوسط بواسیر قرار دارند، جایگاه مهمی پیدا کرده‌اند. این روش‌ها معمولاً بدون نیاز به بیهوشی، بستری یا دوران نقاهت طولانی قابل انجام‌اند و در بسیاری از موارد نتایج قابل قبولی ارائه می‌دهند.

با این حال، باید تأکید کرد که درمان‌های غیرجراحی همیشه پاسخگو نیستند؛ به‌ویژه در بواسیرهای پیشرفته، ترومبوزه یا همراه با خونریزی مکرر. در چنین شرایطی، مداخله جراحی کامل زیر نظر فوق تخصص جراحی کولورکتال ضرورت دارد.

برای انتخاب یک روش درمانی مناسب، ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص ضروری است. در این زمینه، مراکزی که از فناوری‌های نوین مانند لیزر استفاده می‌کنند، می‌توانند تجربه درمانی کم‌دردتر و سریع‌تری را برای بیماران فراهم کنند. هیوا لیزر به‌عنوان یکی از مراکز پیشرفته درمان بیماری‌های مقعدی با لیزر در تهران، با بهره‌گیری از تیم تخصصی و تجهیزات مدرن، خدمات مؤثری در زمینه درمان غیرجراحی بواسیر و سایر اختلالات نشیمنگاهی ارائه می‌دهد.

در نهایت، انتخاب روش درمان باید با در نظر گرفتن شدت بیماری، علائم فردی و نظر پزشک متخصص صورت گیرد تا هم از عوارض بعدی پیشگیری شود و هم کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد.