5 علامت خطرناک کبد چرب ؛ آیا کبد چرب درمان دارد؟

افرادی که به کبد چرب مبتلا می‌شوند به طور معمول اضافه وزن و دیابت دارند. اما در بعضی از مواقع هیچ علائم و نشانه‌ای برای بروز کبد چرب وجود ندارد. سبک زندگی و رژیم غذایی که رعایت می‌کنید از عوامل مهم بروز این بیماری است. اما کبد چرب در دسته‌بندی گرید‌های مختلفی تقسیم می‌شود که شرایط بیماری مشخص کننده نوع گرید بیماری است. پزشکان برای تشخیص علت کبد از روش‌های مختلفی مانند معاینه فیزیکی، آزمایش خون و تصویربرداری استفاده می‌کنند. اما چگونه می‌توان عارضه کبد چرب را کاهش داد؟

تغییر رژیم غذایی و برنامه منظم ورزشی می‌توانند از پیشروی بیماری جلوگیری کنند اما برای اینکه با روش‌های درمان کبد چرب در گرید‌های مختلف آشنا شوید تا انتهای متن همراه ما باشید.

کبد چرب چطور ایجاد می‌شود؟

کبد چرب (FLD)، یکی از بیماری‌‌های کبدی است و زمانی رخ می‌دهد که چربی اضافی در این عضو از بدن جمع شود. به این بیماری استئاتوز کبدی (steatosis) هم می‌گویند. وجود مقادیر کم چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می‌تواند به مشکلی جدی برای سلامتی تبدیل شود. کبد دومین عضو بزرگ بدن است و به پردازش مواد مغذی کمک می‌کند. به‌عبارت دقیق‌تر، مواد غذایی را بررسی و مواد مضر خون را تصفیه می‌کند. چربی بیش از حد در کبد باعث التهاب می‌شود و به این عضو آسیب می‌رساند. در نتیجه آسیب‌های کبدی، این بخش از بدن دچار زخم می‌شود و در بلندمدت، نارسایی کبدی به‌وجود می‌آید. اگر علائم کبد چرب در اثر مصرف زیاد الکل رخ بدهد، به آن کبد چرب الکلی (AFLD) می‌گویند. در فردی که الکل نمی‌نوشد و به بیماری مبتلا می‌شود هم بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) رخ می‌دهد.

انواع کبد چرب

پزشکان کبد چرب را به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌کنند. مصرف زیاد الکل، بارداری، چاقی یا دیابت از دلایل مهم بروز انواع کبد چرب هستند. از این رو انواع کبد چرب به دسته بندی‌های زیر تقسیم می‌شوند:

• کبد چرب الکلی (AFLD)
• کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)

در نوع پیشرفته کبد چرب غیر الکلی احتمال التهاب و آسیب سلولی زیاد است. از این رو باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا درمان هرچه سریع‌تر انجام شود.

انواع گریدهای کبد چرب

کبد چرب در مراحل اولیه با درد‌های ناحیه شکم و پهلو بروز می‌کند. اما اگر در این مرحله رژیم غذایی به خوبی رعایت نشود؛ علائم کبد چرب تغییر خواهد کرد. این علائم تازه عبارتند از:

• حالت تهوع
• سرگیجه
• استفراغ
• سردرد
• تب

هریک از این علائم را باید جدی گرفت تا از بروز خطرات بیشتر جلوگیری کرد. به طور کلی مراحل کبد چرب به شرح زیر هستند.

گرید ۱ کبد چرب

کبد چرب ساده یا گرید به طور معمول علائم و نشانه خاصی ندارد. در این مرحله چربی‌های اضافه به دور کبد در حال تجمع هستند. اما با عدم رعایت رژیم غذایی ممکن است که چربی‌ها بیشتر شود و به گرید‌های بعدی منجر شود.

گرید 2 کبد چرب

استئوهپاتیت یا گرید دوم (grade-2) نشانه‌هایی از کبد چرب را دارد. افرادی که کبد چرب گرید 2 دارند، به طور معمول از علائمی‌ مانند: سردرد و دل درد شکایت دارند. همچنین بروز تب و حالت تهوع هم از دیگر علائمی ‌هستند که در گرید دو کبد چرب نمایان می‌شوند.

گرید ۳ کبد چرب

فیبروز کبدی یا گرید ۳ (grade-3) هنگامی‌اتفاق می‌افتد که بافت‌های کبد آسیب دیده‌اند. این گرید از کبد چرب هشدار دهنده بوده و به عنوان چراغ خطر برای سلامتی روشن می‌شود. تورم شکم، سردرد و کوفتگی بدن از نشانه‌ها و علائم کبد چرب گرید 3 است. بنابراین با مشاهده هریک از این علائم باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا بررسی‌های لازم انجام شوند.

گرید ۴ کبد چرب

سیروز یا گرید ۴ (grade-4) بدین گونه است که زخم کبد در تمام بافت پخش خواهد شد. عملکرد کبد در این مرحله مطلوب نیست و فرد شرایط سلامتی خوبی را سپری نمی‌کند. خونریزی، ورم شکم و زردی شدید از جمله مشکلاتی است که برای کبد در گرید 4 رخ می‌دهد .

کبد چرب چه علائمی‌دراد؟

کبد چرب در مراحل اولیه با علائم خفیف همراه است. در حقیقت علائم خاصی در مراحل اولیه وجود ندارد. تنها علائم قابل مشاهده برای کبد چرب در مراحل اولیه، ورم کبد احساس ناراحتی در پهلو است. اما اگر به سبک زندگی سالمی‌ را پیش نگرفت احتمال اینکه گرید کبد چرب تغییر کند، زیاد است. با عدم توجه به سبک زندگی سالم احتمال بروز استئاتوهپاتیت یا سیروز در فرد اتفاق می‌افتد که با علائم زیر بروز خواهند کرد:

• دیده‌شدن رگ از زیر پوست (ورم رگ)
• بزرگ‌شدن سینه در مردان
• زردی پوست و چشم
• کف دست قرمز رنگ
• ورم شکم

با مشاهده این علائم باید به سرعت با پزشک در ارتباط بود تا بررسی‌ها لازم و معاینات اولیه انجام شوند.

علائم خطرناک کبد چرب

کبد چرب شدید هنگامی ‌رخ می‌دهد که ورود چربی بیش از حد به کبد وارد شود. این چربی‌ها به بافت کبد آسیب وارد می‌کنند. در این شرایط احتمال آسیب بافتی و از کارافتادگی کبد وجود دارد. اما مهم‌ترین علائم کبد چرب شدید عبارتند از:

• خارش پوستی
• زردی یا یرقان
• کاهش وزن
• ضعف بدنی
• ورم شکم
• خستگی
• بزرگ شدن سینه مردان
• بزرگ شدن سینه مردان
• درد پهلو و شکم
• خون‌دماغ شدن
• تورم پاها
• سرگیجه

دقت داشته باشید، هنگامی‌ که علائم شدید برای کبد رخ دهد، سلامتی فرد تهدید می‌شود.

دلایل ایجاد کبد چرب

کبد چرب هنگامی‌ رخ می‌دهد که فرد زندگی ناسالمی ‌داشته باشد. البته در بعضی از مواقع عوامل ژنتیکی هم در بروز کبد چرب دخیل هستند. از این رو مراقبت‌های پس از درمان اهمیت زیادی دارند. بنابراین برای اینکه بتوان از خطرات کبد چرب در امان باشیم باید به توصیه‌های پزشک توجه داشته باشیم.

سبک زندگی سالم و رعایت رژیم غذایی مناسب باعث می‌شود تا سلامت کبد تضمین شود و مشکلات مختلف رخ ندهند.

کدام افراد بیشتر به کبد چرب مبتلا می‌شوند؟

افرادی که اضافه وزن دارند یا چاقی را تجربه می‌کنند بیشتر از افراد لاغر به کبد چرب مبتلا می‌شوند. البته افراد لاغر هم در صورتی که رژیم غذایی سالم نداشته باشند و مشروبات الکلی مصرف کنند، در معرض بروز بیماری کبد چرب هستند. به طور کلی تغذیه نامناسب و سبک زندگی بدون تحرک از مهم‌ترین عوامل ابتلا به کبد چرب هستند. اما افراد دیگری هم در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستند که عبارتند از:

• خانم‌های باردار
• افراد با اضافه وزن
• افراد الکلی
• افراد بی‌تحرک
• افرادی با زمینه مساعد ژنتیکی برای ابتلا به کبد چرب

همچنین افراد با رژیم غذایی نامناسب هم به کبد چرب مبتلا خواهند شد. بنابراین مهم است که از مواد غذایی سالم و بدون چربی نامناسب استفاده کرد.

پیشگیری از کبد چرب

کبد چرب همانند سایر بیماری‌ها قابل پیشگیری است. از طرفی هم تغییر رژیم غذایی با کمترین هزینه قابل اجرا است. اما در کنار تغییر رژیم غذایی که یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از کبد چرب است عوامل دیگری هم موثر هستند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• محدودکردن مصرف الکل تا حد ممکن یا حذف آن
• کاهش وزن با رژیم غذایی مناسب و ورزش مداوم
• دنبال‌کردن رژیم غذایی با ارزش غذایی بالا و چربی اشباع اندک و کربوهیدرات پایین
• کنترل سطح قند، تری‌گلیسیرید و کلسترول در خون با مشورت کارشناس تغذیه یا پزشک

همچنین برای جلوگیری از کبد چرب بهتر است که حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کرد تا عملکرد دستگاه‌های مختلف بدن بهبود پیدا کند.

درمان کبد چرب چیست؟

برای درمان کبد چرب به طور مستقیم دارویی وجود ندارد. اما می‌توان با تغییر سبک زندگی و تغییرات در رژیم‌های غذایی از بروز این بیماری جلوگیری کرد. پزشک با بررسی‌های مختلف و انجام آزمایش‌های گوناگون کبد را تحت نظر دارد تا از بروز سرطان کبد جلوگیری کند. برای این منظور از روش‌های درمانی مختلف استفاده می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• تغییر رژیم غذایی
• تغییر سبک زندگی
• محدودکردن یا حذف الکل
• برنامه‌ریزی برای کاهش وزن

این توصیه‌ها و روش درمان خانگی برای زمانی است که کبد چرب در مراحل اولیه است و به حالت حاد (سیروز و فیبروز) نرسیده است. اما اگر شرایط کبد حاد باشد و ازکارافتادگی کامل کبد رخ دهد، جراحی و پیوند تنها گزینه درمان بیماری خواهد بود.

بیشتر افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی هیچ مشکل جدی ندارند، بااین‌حال، اگر این بیماری در شما تشخیص داده شده است، اقداماتی برای جلوگیری از پیشرفت آن ضروری است. تاکنون، داروی اختصاصی برای درمان کبد چرب وجود ندارد. اما انتخاب سبک زندگی سالم نقشی کلیدی در بهبود و حتی معکوس کردن روند بیماری ایفا می‌کند.

بنابراین برای اینکه از بهترین متخصص‌های کبد و گوارش نوبت دریافت کنید، می‌توانید از سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید از بهترین متخصص‌های سراسر کشور نوبت مشاوره تلفنی یا ملاقات حضوری بگیرید.

کافی است که به سایت نوبت دهی دکتردکتر به آدرس https://drdr.ir/ مراجعه کرده و با بررسی سابقه پزشک نوبت خود را دریافت کنید. همچنین قبل از ملاقات با پزشک، نظرات سایر بیماران قابل مشاهده است و می‌توان میزان رضایتمندی بیماران از پزشک را مطلع شد.