بیماری لوپوس

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب، تورم و آسیب به این بافت‌ها و اندام‌ها می‌شود. لوپوس می‌تواند بر هر قسمتی از بدن تأثیر بگذارد، اما شایع‌ترین نواحی درگیر عبارتند از: مفاصل،پوست،کلیه‌ها،سلول‌های خونی،مغز،قلب،ریه‌ها.

پزشک معمولاً برای تشخیص لوپوس آزمایش‌های مختلفی انجام می‌دهد، مانند:

• آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های خاص که در افراد مبتلا به لوپوس دیده می‌شوند، انجام شود.
• آزمایش ادرار: آزمایش ادرار می‌تواند برای بررسی وجود پروتئین و خون در ادرار، که از علائم التهاب کلیه است، انجام شود.
• آزمایش تصویربرداری: آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا MRI می‌توانند برای بررسی وجود آسیب به اندام‌ها استفاده شوند.
• بیوپسی: نمونه برداری از کلیه و پوست جهت تشخیص صورت می گیرد.

انواع بیماری لوپوس

لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)

رایج‌ترین نوع لوپوس است که بر سراسر بدن تأثیر می‌گذارد. علائم SLE می‌تواند از خفیف تا شدید باشد و شامل موارد زیر است:

• راش پوستی، به ویژه راش پروانه‌ای شکل روی گونه‌ها و بینی
• درد، تورم و سفتی مفاصل
• خستگی
• تب
• کاهش وزن
• خونریزی یا کبودی آسان
• مشکلات کلیوی
• مشکلات خونی
• مشکلات عصبی
• مشکلات قلبی
• مشکلات ریوی

SLE می‌تواند یک بیماری جدی باشد و می‌تواند منجر به آسیب به اندام‌ها و حتی مرگ شود.

لوپوس دیسکوئید (DLE)

این نوع لوپوس تنها بر پوست تأثیر می‌گذارد. علائم DLE عبارتند از:

• ضایعات پوستی قرمز، صاف و برآمده که معمولاً روی گونه‌ها، بینی و پیشانی دیده می‌شوند
• پوست خشک و ترک‌خورده
• پوست ضخیم و زبر
• زخم

DLE معمولاً یک بیماری خفیف است، اما می‌تواند باعث آسیب پوستی دائمی شود.

لوپوس ناشی از دارو

در این نوع لوپوس، علائم SLE به دلیل مصرف برخی داروها ایجاد می‌شود. حدود 80 دارو می‌توانند باعث لوپوس ناشی از دارو شوند، از جمله:

• داروهای ضد تشنج
• داروهای ضد فشار خون
• داروهای تیروئیدی
• آنتی بیوتیک‌ها
• ضد قارچ‌ها
• قرص‌های ضد بارداری خوراکی

لوپوس ناشی از دارو معمولاً پس از قطع مصرف دارو بهبود می‌یابد.

لوپوس نوزادی

این نوع لوپوس در نوزادان متولد شده از زنان مبتلا به SLE ایجاد می‌شود. علائم لوپوس نوزادی عبارتند از:

• ضایعات پوستی
• مشکلات کبدی
• کم خونی
• نقص مادرزادی قلبی

ضایعات پوستی معمولاً طی چند هفته از بین می‌روند، اما نقص مادرزادی قلبی می‌تواند یک وضعیت تهدید کننده‌ی زندگی باشد.

علائم و نشانه‌های لوپوس

• حساسیت به نور یکی دیگر از علائم رایج لوپوس است. افراد مبتلا به لوپوس ممکن است متوجه شوند که پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ضایعات پوستی آنها بدتر می‌شوند.
• پدیده رینود یک وضعیتی است که در آن انگشتان دست و پا در هنگام سرد شدن یا در دوره‌های استرس زا سفید یا آبی می‌شوند. پدیده رینود می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس نیز رخ دهد.
• زخم دهان یک علامت شایع دیگر لوپوس است. این زخم‌ها معمولاً کوچک، دردناک و سفید یا زرد رنگ هستند.
• تنگی نفس می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب ریه‌ها رخ دهد.
• درد قفسه سینه در اثر تنفس عمیق می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب ریه‌ها یا قلب رخ دهد.
• خشکی چشم‌ها می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب غدد اشک رخ دهد.
• ریزش غیر معمول موها می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب فولیکول‌های مو رخ دهد.
• سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه می‌تواند در افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب مغز رخ دهد.
• متورم شدن غدد لنفاوی می تواند در هر جایی که لنف ها هستند رخ دهد.
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن که به دلیل ناگهانی بودن این اتفاق قابل توجه می شود.
• تب کردن که در مواقع مختلف رخ می دهد.

عوارض بیماری لوپوس

کلیه‌ها

کلیه‌ها مسئول فیلتر کردن خون و دفع مواد زائد هستند. لوپوس می‌تواند باعث التهاب کلیه‌ها شود که می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه یک وضعیت جدی است که می‌تواند منجر به مرگ شود.

مغز و سیستم عصبی مرکزی

لوپوس می‌تواند بر مغز و سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد. این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود، از جمله:

• سردرد
• سرگیجه
• تغییرات رفتاری
• مشکلات بینایی
• سکته مغزی
• تشنج

خون و رگ‌های خونی

لوپوس می‌تواند بر خون و رگ‌های خونی تأثیر بگذارد. این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود، از جمله:

• کم خونی
• افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون
• التهاب عروق خونی (واسکولیت)

ریه‌ها

لوپوس می‌تواند بر ریه‌ها تأثیر بگذارد. این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود، از جمله:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• خونریزی ریه
• پنومونی

قلب

لوپوس می‌تواند بر قلب تأثیر بگذارد. این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود، از جمله:

• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• آریتمی قلبی
• التهاب عضلات قلب (میوکاردیت)
• التهاب غشای اطراف قلب (پریکاردیت)

عفونت

افراد مبتلا به لوپوس به عفونت آسیب پذیرتر هستند زیرا هم بیماری و هم درمان می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند. این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از عفونت‌ها شود، از جمله:

• عفونت‌های تنفسی
• عفونت‌های پوستی
• عفونت‌های دستگاه ادراری
• عفونت‌های خونی

سرطان

به نظر می‌رسد که لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، اما خطر آن کم است. برخی از انواع سرطان که ممکن است در افراد مبتلا به لوپوس بیشتر دیده شود عبارتند از:

• لنفوم
• سرطان خون
• سرطان پوست
• سرطان ریه

مرگ بافت استخوانی (نکروز آواسکولار)

نکروز آواسکولار زمانی رخ می‌دهد که خونرسانی به استخوان کاهش یابد. این می‌تواند منجر به شکستگی‌های کوچک استخوانی و در نهایت فروپاشی استخوان شود.

عوارض بارداری

احتمال سقط جنین در زنان مبتلا به لوپوس افزایش می‌یابد. همچنین خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی) و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. برای کاهش خطر این عوارض،اغلب پزشکان توصیه می‌کنند که بارداری را تا زمانی که بیماری برای حداقل شش ماه تحت کنترل است، به تاخیر بیاندازند.

درمان بیماری لوپوس

در حال حاضر برای بیماری لوپوس هیچ درمانی وجود ندارد، اما افراد می‌توانند علائم و عوارض خود را با تغییر سبک زندگی و دارو کنترل کنند.

اهداف درمان

هدف از درمان لوپوس، کنترل علائم و عوارض بیماری و کاهش خطر آسیب اندام‌ها است.

درمان دارویی

داروهای مختلفی برای درمان لوپوس استفاده می‌شوند. هدف از استفاده از داروها، کاهش درد و تورم، تنظیم فعالیت سیستم ایمنی، تنظیم تعادل هورمون‌ها، کاهش و جلوگیری از آسیب مفاصل و اندام‌ها، کنترل فشار خون، کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها و کنترل کلسترول است.

انواع داروهای مورد استفاده در درمان لوپوس

• داروهای ضد التهاب کورتیکواستروئید

داروهای ضد التهاب کورتیکواستروئید (کورتون) قوی‌ترین داروهای ضد التهاب هستند. آنها می‌توانند علائم التهابی مانند درد، تورم و قرمزی را به سرعت کاهش دهند. با این حال، کورتون‌ها نیز عوارض جانبی زیادی دارند.

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، علائم التهابی مانند درد، تورم و قرمزی را کاهش می‌دهند. با این حال، NSAIDs عوارض جانبی کمتری نسبت به کورتون‌ها دارند، اما همچنان می‌توانند باعث ناراحتی معده، زخم معده و مشکلات کلیوی شوند.

• داروهای ضد مالاریا

داروهای ضد مالاریا مانند هیدروکلروکین، سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند و از عود لوپوس جلوگیری می‌کنند.

• داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی

داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین، مایکوفنولات موفتیل و متوتروکسات، سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند و از آسیب به اندام‌ها جلوگیری می‌کنند.

• داروهای بیولوژیک

داروهای بیولوژیک، پروتئین‌های مصنوعی هستند که با هدف قرار دادن سلول‌های یا مولکول‌های خاص سیستم ایمنی بدن، به درمان لوپوس کمک می‌کنند.

همه ی این درمان ها برای جلوگیری یا کنترل عوارض و کاهش خطر آسیب اندام ها می باشد.