سرطان تخمدان

سرطان تخمدان، سرطانی است که در تخمدان‌ها، دو اندام کوچک در دستگاه تناسلی زنان، ایجاد می‌شود. تخمدان‌ها مسئول تولید تخمک و هورمون‌های زنانه هستند. سرطان تخمدان در مراحل اولیه معمولاً علائمی ندارد و به همین دلیل، یکی از شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در زنان است.

پیشگیری از سرطان تخمدان

هیچ روش قطعی برای پیشگیری از سرطان تخمدان وجود ندارد، اما برخی از اقدامات می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند. این اقدامات عبارتند از:

حفظ وزن سالم
انجام فعالیت بدنی منظم
ترک سیگار
مصرف مکمل‌های ویتامین D

انواع سرطان تخمدان

تخمدان‌ها از سه نوع سلول اصلی تشکیل شده‌اند که هر یک می‌تواند به انواع مختلفی از سرطان تبدیل شود.

سرطان اپیتلیال تخمدان

این نوع سرطان شایع‌ترین نوع سرطان تخمدان است و از سلول‌های پوششی تخمدان شروع می‌شود. این سلول‌ها سطح خارجی تخمدان را می‌پوشانند و مسئول تولید مایع تخمدان هستند.

سرطان اپیتلیال تخمدان به دو دسته تقسیم می‌شود:

سرطان سلول‌های سطحی (سرطان سلول‌های سنگفرشی):

این نوع سرطان شایع‌ترین نوع سرطان اپیتلیال تخمدان است و از سلول‌های سطحی تخمدان شروع می‌شود.

سرطان سلول‌های گرانولوز:

این نوع سرطان از سلول‌های گرانولوز تخمدان شروع می‌شود. سلول‌های گرانولوز مسئول تولید هورمون‌های زنانه هستند.

سرطان سلول زایا تخمدان

این نوع سرطان از سلول‌های تولیدکننده تخمک شروع می‌شود. این سلول‌ها در مرکز تخمدان قرار دارند. سرطان سلول زایا تخمدان معمولاً خوش‌خیم است، اما گاهی اوقات می‌تواند بدخیم شود.

سرطان استرومایی تخمدان

این نوع سرطان از سلول‌های بافت استرومای تخمدان شروع می‌شود. سلول‌های استرومای تخمدان مسئول تولید هورمون‌های زنانه و حمایت از تخمدان هستند. سرطان استرومایی تخمدان معمولاً بدخیم است.

علائم سرطان تخمدان

سرطان تخمدان یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنان است که در مراحل اولیه، علائم خاصی ندارد. به همین دلیل، تشخیص و درمان آن دشوار است.

علائم سرطان تخمدان در مراحل پیشرفته

در مراحل پیشرفته سرطان تخمدان، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:

تکرر ادرار
افزایش اندازه شکم
درد لگن، شکم یا نفخ
قاعدگی حتی پس از دوران یائسگی
ترشحات واژن یا خونریزی غیرطبیعی
تغییر در عملکرد روده مثل اسهال یا یبوست
تغییر عادات غذایی همچون زود سیر شدن یا از دست دادن اشتها

علائم سرطان تخمدان در مراحل اولیه

علائم سرطان تخمدان در مراحل اولیه معمولاً خفیف و غیراختصاصی هستند و ممکن است به بیماری‌های دیگر شباهت داشته باشند. به همین دلیل، تشخیص آن در این مراحل دشوار است.

برخی از علائم سرطان تخمدان در مراحل اولیه عبارتند از:

درد خفیف در ناحیه لگن یا شکم
احساس پری یا سنگینی در ناحیه لگن
نفخ یا احساس سنگینی در شکم
احساس دفع غیرطبیعی ادرار
احساس خستگی

عوامل خطر ابتلا به سرطان تخمدان

سن: خطر ابتلا به سرطان تخمدان با افزایش سن افزایش می‌یابد. بیشتر موارد سرطان تخمدان در زنان بالای 50 سال دیده می‌شود.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به سرطان تخمدان مبتلا بوده است، خطر ابتلای شما به این بیماری نیز افزایش می‌یابد.
ژن‌های BRCA1 و BRCA2: زنانی که دارای ژن‌های BRCA1 یا BRCA2 هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان، سرطان سینه و سایر سرطان‌ها قرار دارند.
چاقی: چاقی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد.
عدم بارداری: زنانی که هرگز باردار نشده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.
افزایش سن یائسگی: زنانی که یائسگی آنها بعد از 55 سالگی اتفاق می‌افتد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.
اندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری زنانه است که در آن بافتی شبیه به بافت رحم در خارج از رحم رشد می‌کند. اندومتریوز خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد.

مراحل سرطان تخمدان

مرحله اول

در مرحله اول، سرطان به تخمدان‌ها محدود شده است. این مرحله به سه زیرمرحله تقسیم می‌شود:

مرحله اول A: سرطان فقط در یک تخمدان یا لوله فالوپ وجود دارد.
مرحله اول B: سرطان هر دو تخمدان را درگیر کرده است.
مرحله اول C: سرطان به خارج از تخمدان‌ها گسترش یافته است، اما به خارج از لگن نرسیده است.

مرحله دوم

در مرحله دوم، سرطان به لگن گسترش یافته است، اما به خارج از آن نرسیده است. این مرحله به دو زیرمرحله تقسیم می‌شود:

مرحله دوم A: سرطان به رحم یا لوله‌های فالوپ گسترش یافته است.
مرحله دوم B: سرطان به دیواره لگن گسترش یافته است.

مرحله سوم

در مرحله سوم، سرطان به خارج از لگن گسترش یافته است، اما به خارج از شکم نرسیده است. این مرحله به سه زیرمرحله تقسیم می‌شود:

مرحله سوم A: سرطان به غدد لنفاوی در لگن یا شکم گسترش یافته است.
مرحله سوم B: سرطان به خارج از لگن گسترش یافته است، اما به خارج از شکم نرسیده است.
مرحله سوم C: سرطان به کبد، طحال یا سایر اندام‌های شکم گسترش یافته است.

مرحله چهارم

در مرحله چهارم، سرطان به خارج از شکم گسترش یافته است. این مرحله به دو زیرمرحله تقسیم می‌شود:

مرحله چهارم A: سرطان به غدد لنفاوی خارج از شکم گسترش یافته است.
مرحله چهارم B: سرطان به سایر اندام‌های خارج از شکم گسترش یافته است.

روش‌ های تشخیص سرطان تخمدان

روش‌های تشخیص سرطان تخمدان عبارتند از:

سونوگرافی لگنی: این روش برای بررسی وضعیت تخمدان‌ها و سایر اندام‌های لگن استفاده می‌شود.
MRI و CT اسکن: این روش‌ها برای بررسی دقیق‌تر تومور در تخمدان و میزان گسترش آن استفاده می‌شوند.
PET اسکن: این روش برای بررسی میزان متاستاز بیماری استفاده می‌شود.
آزمایش خون: این آزمایش برای بررسی سطح CA-125 در خون استفاده می‌شود. CA-125 یک پروتئین است که در برخی از انواع سرطان تخمدان افزایش می‌یابد.
ارزیابی جراحی: این روش برای از بین بردن رشد غیرطبیعی سلول‌های سرطانی و بررسی مرحله سرطان استفاده می‌شود.

ارزیابی جراحی شامل موارد زیر است:

لاپاراسکوپی: این روش جراحی کم‌تهاجمی است که در آن یک دوربین کوچک از طریق یک برش کوچک در شکم وارد می‌شود.
بیوپسی: این روش برای برداشتن نمونه بافت از تومور برای بررسی میکروسکوپی استفاده می‌شود.

درمان سرطان تخمدان

جراحی: این روش معمولاً اولین مرحله درمان سرطان تخمدان است. در جراحی، پزشک تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و رحم را برداشته و همچنین غدد لنفاوی آسیب‌دیده را خارج می‌کند. جراحی می‌تواند به روش لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی انجام شود.
شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. شیمی درمانی می‌تواند قبل یا بعد از جراحی انجام شود. شیمی درمانی معمولاً به صورت داخل وریدی یا خوراکی انجام می‌شود.
درمان هدفمند: درمان هدفمند از داروهایی برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این داروها می‌توانند نحوه رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی را تغییر دهند.
هورمون درمانی: در برخی موارد، تومور تخمدان از هورمون‌ها برای رشد خود استفاده می‌کند. درمان هورمونی از داروهایی برای مسدود کردن هورمون‌ها استفاده می‌کند تا رشد سرطان را کند کند یا متوقف کند.
پرتودرمانی: پرتودرمانی از اشعه ایکس برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی معمولاً برای درمان سرطان تخمدان پیشرفته استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی: ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. این روش درمانی می‌تواند با تزریق دارو به بدن، سلول‌های سرطانی را شناسایی و از بین ببرد.