علائم افتادگی رحم

رحم یک اندام عضلانی است که در لگن زن قرار دارد. این اندام توسط عضلات و رباط‌های لگن در جای خود نگه داشته می‌شود. در صورت ضعف یا پارگی این عضلات و رباط‌ها، رحم ممکن است از جای خود خارج شود. این حالت را افتادگی رحم می‌گویند.

پیشگیری از افتادگی رحم همیشه امکان‌پذیر نیست، اما می‌توان با انجام اقدامات زیر، خطر ابتلا به آن را کاهش داد:

فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به تقویت عضلات و بافت‌های لگن کمک کند.
حفظ وزن سالم: اضافه وزن یا چاقی می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
تمرینات کگل: تمرینات کگل می‌تواند به تقویت عضلات کف لگن کمک کند.
درمان اختلالاتی که فشار را در لگن افزایش می‌دهد: اختلالاتی مانند یبوست مزمن یا سرفه می‌توانند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کنند.
استفاده از تکنیک صحیح برای بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین به روش نادرست می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.

انواع افتادگی رحم

افتادگی رحم می‌تواند به دو دسته افتادگی ناقص و افتادگی کامل تقسیم شود:

افتادگی ناقص: در این نوع افتادگی، رحم فقط تا حدی در واژن فرو می‌رود.
افتادگی کامل: در این نوع افتادگی، رحم به طور کامل از واژن بیرون می‌زند.

مراحل افتادگی رحم

پزشکان افتادگی رحم را با توجه به میزان ورود رحم به داخل واژن به چهار مرحله تقسیم می‌کنند:

درجه 1: رحم وارد قسمت فوقانی واژن می‌شود.
درجه 2: رحم وارد قسمت پایین واژن می‌شود.
درجه 3: رحم از واژن بیرون می‌زند، اما هنوز به طور کامل از واژن خارج نشده است.
درجه 4: کل بافت رحم به خارج از واژن می‌لغزد.

علائم افتادگی رحم

• احساس فشار یا سنگینی در واژن یا لگن
• بیرون زدگی رحم یا دهانه رحم از واژن
• درد در ناحیه لگن یا کمر
• اختلال در دفع ادرار یا مدفوع
• خونریزی واژینال
• افزایش ترشحات از واژن
• مشکل در رابطه جنسی

علائم افتادگی رحم به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• علائم جسمی: این علائم شامل احساس فشار یا سنگینی در واژن یا لگن، بیرون زدگی رحم یا دهانه رحم از واژن، درد در ناحیه لگن یا کمر، اختلال در دفع ادرار یا مدفوع و خونریزی واژینال می‌شود.
• علائم جنسی: این علائم شامل مشکل در رابطه جنسی و کاهش میل جنسی می‌شود.

اگر دچار هر یک از علائم افتادگی رحم هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی و بررسی علائم شما، افتادگی رحم را تشخیص می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است پزشک از سونوگرافی یا MRI برای بررسی وضعیت رحم استفاده کند.

عوارض افتادگی رحم

افتادگی سایر اندام‌های لگن: افتادگی رحم اغلب با افتادگی سایر اندام‌های لگن مانند مثانه و رکتوم همراه است. این امر می‌تواند باعث بروز علائم مختلفی مانند تکرر ادرار، بی‌اختیاری ادرار، یبوست و مشکل در دفع مدفوع شود.
عفونت‌های ادراری مکرر: افتادگی رحم می‌تواند باعث شود که مثانه به طور کامل تخلیه نشود. این امر می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را افزایش دهد.
زخم‌های دهانه رحم: افتادگی رحم می‌تواند باعث شود که دهانه رحم به طور مداوم در معرض اصطکاک قرار گیرد. این امر می‌تواند باعث ایجاد زخم در دهانه رحم شود.
درد لگن: افتادگی رحم می‌تواند باعث درد در ناحیه لگن شود. این درد ممکن است ناشی از فشار بر اعصاب یا عضلات لگن باشد.
کاهش میل جنسی: افتادگی رحم می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شود. این امر ممکن است به دلیل درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی باشد.

علت افتادگی رحم

بارداری و زایمان: زایمان واژینال می‌تواند به عضلات و بافت‌های حمایتی لگن آسیب برساند. هرچه تعداد زایمان‌های واژینال بیشتر باشد، خطر افتادگی رحم بیشتر است.
افزایش سن: با افزایش سن، عضلات و بافت‌های بدن به طور طبیعی ضعیف می‌شوند. این امر می‌تواند خطر افتادگی رحم را افزایش دهد.
اضافه وزن یا چاقی: چاقی می‌تواند فشار بیشتری به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
یائسگی: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات و بافت‌های لگن شود.
یبوست مزمن یا زور زدن هنگام اجابت مزاج: زور زدن هنگام اجابت مزاج می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
سرفه مزمن یا برونشیت: سرفه مزمن می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
بلند کردن اجسام سنگین به طور مکرر: بلند کردن اجسام سنگین به طور مکرر می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.

عوامل خطر افتادگی رحم

افزایش سن: با افزایش سن، عضلات و بافت‌های بدن به طور طبیعی ضعیف می‌شوند. این امر می‌تواند خطر افتادگی رحم را افزایش دهد.
کاهش سطح استروژن: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات و بافت‌های لگن شود.
بارداری و زایمان: زایمان واژینال می‌تواند به عضلات و بافت‌های حمایتی لگن آسیب برساند. هرچه تعداد زایمان‌های واژینال بیشتر باشد، خطر افتادگی رحم بیشتر است.
اضافه وزن یا چاقی: چاقی می‌تواند فشار بیشتری به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
یبوست مزمن یا زور زدن هنگام اجابت مزاج: زور زدن هنگام اجابت مزاج می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
سرفه مزمن یا برونشیت: سرفه مزمن می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
بلند کردن اجسام سنگین به طور مکرر: بلند کردن اجسام سنگین به طور مکرر می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.

راه‌ های تشخیص افتادگی رحم

افتادگی رحم زمانی اتفاق می‌افتد که رحم از موقعیت طبیعی خود در لگن خارج شود. این امر در اثر ضعیف شدن عضلات و بافت‌های حمایتی لگن ایجاد می‌شود. تشخیص افتادگی رحم معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. در طی این معاینه، پزشک از دستگاهی به نام اسپکولوم برای مشاهده داخل واژن استفاده می‌کند. این دستگاه به پزشک امکان می‌دهد تا رحم و سایر اندام‌های لگن را بررسی کند. پزشک همچنین ممکن است از شما بخواهد که مانند زمان دفع فشار بیاورید. این کار به پزشک کمک می‌کند تا میزان افتادگی رحم را تعیین کند. در برخی موارد، ممکن است پزشک از آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI برای تشخیص افتادگی رحم استفاده کند.

درمان افتادگی رحم

اقدامات غیرجراحی شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند فشار را از روی عضلات و بافت‌های لگن بردارد.
• خودداری از بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند فشار زیادی به عضلات و بافت‌های لگن وارد کند.
• انجام تمرینات کگل: تمرینات کگل می‌تواند به تقویت عضلات واژن کمک کند.
• استفاده از پساری: پساری وسیله‌ای است که در واژن قرار می‌گیرد و می‌تواند به تثبیت رحم کمک کند.
• استفاده از استروژن واژینال: استروژن واژینال می‌تواند به تقویت عضلات و بافت‌های واژن کمک کند.

نحوه انجام تمرینات کگل

عضلات کف لگن را محکم نگه دارید، گویی می‌خواهید از عبور گاز جلوگیری کنید.
انقباض را به مدت پنج ثانیه نگه دارید و سپس پنج ثانیه استراحت کنید.
به تدریج زمان انقباض را به 10 ثانیه افزایش دهید.
در طول روز سه ست و در هر ست 10 بار این کار را تکرار کنید.

جراحی

جراحی تنها گزینه درمانی برای افتادگی رحم شدید است. جراحی‌های افتادگی رحم شامل موارد زیر است:

تعلیق رحم: در این جراحی، جراح با اتصال مجدد رباط‌های لگن یا استفاده از مواد جراحی، رحم را در موقعیت اصلی خود قرار می‌دهد.
هیسترکتومی: در این جراحی، جراح رحم را از بدن خارج می‌کند.
جراحی افتادگی رحم معمولاً با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. مدت زمان بهبودی از جراحی معمولاً چند هفته است.