اختلال شخصیت اسکیزوتایپال چیست

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD)، یک بیماری روانی است که با افکار، گفتار و رفتارهای غیرمعمول مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال اغلب عجیب و غریب یا غیرعادی به نظر می‌رسند و در برقراری روابط نزدیک با دیگران دشواری دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ممکن است در محیط‌های اجتماعی احساس ناآرامی کنند و در برقراری ارتباط با دیگران دشواری داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است در محل کار یا تحصیل با مشکلات روبرو شوند.

اسکیزوتایپال، اختلالی در شخصیت که رفتارهای غیرعادی را به رقص وا می‌دارد. افکار عجیب و غریب، گفتار نامأنوس و باورهای جادویی، نقاب‌هایی هستند که افراد اسکیزوتایپی بر چهره می‌زنند. گویی در دنیایی دیگر سیر می‌کنند و بی‌توجه به ناهنجاری رفتارشان، در تار و پود افکار خود غرق می‌شوند.

کسانی که در معرض ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال هستند

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD)، ریشه در سال‌های نوجوانی دارد، زمانی که شخصیت در حال شکل‌گیری و بلوغ است. آمارها نشان می‌دهند که این اختلال در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. شیوع این اختلال نسبتا کم است و حدود 3 تا 5 درصد از جمعیت ایالات متحده را درگیر می‌کند.

علائم شخصیت اسکیزوتایپال

در تار و پود تنهایی:

• اضطراب اجتماعی شدید: ترس و آشفتگی در موقعیت‌های اجتماعی
• روابط اجتماعی ضعیف: عدم اعتماد به دیگران به جز افراد بسیار نزدیک
• انزوای گزیده: تمایل به تنهایی و فعالیت‌های انفرادی

در دنیای افکار و رفتارهای عجیب:

• رفتارهای غیرمعمول: ظاهر نامرتب، لباس پوشیدن عجیب و غریب
• افکار و گفتار نامأنوس: استفاده از عبارات انتزاعی، صحبت‌های گنگ و مبهم
• باورهای جادویی: اعتقاد به قدرت‌های ماوراءالطبیعه

درک نادرست از واقعیت:

• برداشت نادرست از موقعیت‌ها: سوءتفاهم اتفاقات و رویدادهای معمولی
• افکار مشکوک و پارانوئید: بدبینی و سوءظن بی‌دلیل

احساسات و انگیزه:

• بی‌احتیاطی در تماس چشمی: عدم تمایل به برقراری ارتباط چشمی
• بی‌انگیزگی و کم‌کاری: عدم تمایل به فعالیت و تلاش
• عدم آگاهی از رفتار و افکار عجیب: بی‌توجهی به تأثیر رفتار بر دیگران

علائم ظاهری:

• ظاهر نامرتب: بی‌توجهی به بهداشت و آراستگی
• لباس پوشیدن عجیب و غریب: انتخاب لباس‌های نامناسب و غیرمعمول

علت بروز اسکیزوتایپال

نقش ژنتیک و مغز:

• ژنتیک: شواهد نشان می‌دهد که وراثت نقش مهمی در ابتلا به اسکیزوتایپی دارد. سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات شخصیتی خوشه A (مانند پارانوئید و اسکیزویید) خطر ابتلا به STPD را افزایش می‌دهد.
• مغز: تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز افراد مبتلا به اسکیزوتایپی مشاهده شده است. این تغییرات شباهت‌هایی به اسکیزوفرنی دارد.

عوامل دیگر:

• محیط: تجربیات دوران کودکی مانند آزار و اذیت یا غفلت ممکن است خطر ابتلا به STPD را افزایش دهد.
• عوامل رشدی: اختلالات رشدی در دوران کودکی نیز ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

درمان شخصیت اسکیزوتایپال

روان‌درمانی:

• گفتگو با متخصص: روانشناس یا روانپزشک با ارائه حمایت، آموزش و راهنمایی به فرد و خانواده او کمک می‌کند.
• گروه درمانی: ملاقات با افراد هم‌تجربه در گروه درمانی، مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند.
• درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش به فرد کمک می‌کند تا الگوهای تفکر و رفتار خود را اصلاح کند.

دارو درمانی:

• داروهای ضد روان‌پریشی: این داروها با دوز پایین برای کاهش علائم اسکیزوتایپی تجویز می‌شوند.

جزئیات روش‌های درمانی شخصیت اسکیزوتایپال

گروه درمانی:

• مفید برای: توسعه مهارت‌های اجتماعی
• محدودیت: افراد با علائم شدید ممکن است اختلال ایجاد کنند.

درمان شناختی رفتاری (CBT):

• تمرکز بر: آزمایش واقعیت و توجه به مرزهای بین فردی
• هدف: تشخیص الگوهای تفکر تحریف‌شده

داروهای ضد روان‌پریشی:

• موارد مصرف: علائم اسکیزوتایپی نسبتاً شدید و علائم روان‌پریشی خفیف و گذرا
• مزیت: کاهش علائم

روش تشخیص شخصیت اسکیزوتایپال

تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD)، فرآیندی ظریف و زمان‌بر است. شخصیت در طول کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی شکل می‌گیرد، به همین دلیل تشخیص قطعی این اختلال معمولاً تا سن 18 سالگی به تعویق می‌افتد.

دشواری‌های تشخیص:

• عدم آگاهی فرد: افراد مبتلا به STPD احساس نمی‌کنند که مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود دارد.
• عدم تمایل به تغییر: این افراد نیازی به تغییر رفتار خود نمی‌بینند.
• مراجعه دیرهنگام: اضطراب یا افسردگی، انگیزه اصلی مراجعه به متخصصان

نقش متخصصان سلامت روان:

• روانشناسان یا روانپزشکان با پرسیدن سوالات در مورد کودکی، روابط و شرایط کاری فرد، به دنبال نشانه‌های STPD می‌گردند.
• صحبت با خانواده و دوستان برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر در مورد رفتارها و تاریخچه فرد

ابزارهای تشخیص:

• مصاحبه بالینی: گفتگوی عمیق و تخصصی با فرد
• پرسشنامه‌های روان‌شناختی: ارزیابی علائم و نشانه‌ها
• معاینات فیزیکی: رد سایر علل احتمالی علائم