ویار در بارداری و درمان آن

ویار در دوران بارداری

تجربه بارداری یکی از جالب‌ترین و پیچیده‌ترین تغییراتی است که یک زن در زندگی خود تجربه می‌کند. در این دوران، هر بخش از بدن به طریقی طبیعی تغییر می‌کند. اغلب قبل از حتی شروع این تغییرات و گاهاً قبل از تایید مثبت بارداری، شما ممکن است تغییراتی را در اشتهایتان مشاهده کنید؛ احتمالاً اشتهایتان به طرز قابل توجهی افزایش یا کاهش می‌یابد.

به عنوان مثال، ممکن است غذاهایی که قبلاً علاقه داشتید، حالا از آن‌ها بیزار شوید، یا به نوعی در این دوره علاقه‌مند به غذاهایی شوید که قبلاً دوست نداشته‌اید. اما نگران نباشید، این همه نشانه‌های ویار در دوران بارداری است که ممکن است شما از هیجان خوردن مواد غذایی ترش، شیرین، شکلات یا بستنی در ابتدای صبح در همان لحظه پیدا کنید.

با این حال، هنوز به طور قطعی مشخص نیست که چرا ویار در دوران بارداری در برخی از زنان رخ می‌دهد، اما بر اساس مطالعات انجام شده، احتمال وقوع آن در ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان باردار معمول است. در صورتی که علاقه خاصی به مصرف غذاهای ناسالم و خطرناک مانند سوسیس و کالباس، ماهی خام و غیره داشته باشید، وضعیت خود را تحت نظر پزشک تعدیل کنید. در این صورت، نیاز است که تغییرات تغذیه‌ای خود را با هماهنگی پزشکتان انجام دهید.

علائم ویار بارداری چیست؟

ویار در بارداری به تغییرات طعم و نیازهای تغذیه‌ای زنان در طول دوران بارداری اشاره دارد. این تغییرات اصولاً در سه ماهه اول بارداری شروع می‌شود، در سه ماهه دوم به اوج خود می‌رسد و در سه ماهه سوم کاهش می‌یابد. پس از زایمان و شروع شیردهی، تمایل زن به خوردن افزایش می‌یابد که نباید آن را با ویار اشتباه گرفت، زیرا در این مرحله بدن نیاز بیشتری به کالری دارد.

مطالعات نشان داده‌اند که علائم ویار بارداری در زنان با فرهنگ‌های مختلف متفاوت است. مهمترین تفاوت در نوع مواد غذایی است که زنان در این دوره به آن‌ها تمایل دارند. ممکن است زنان آمریکایی بیشتر به خوردن شکلات علاقه داشته باشند، در حالی که زنان ژاپنی تمایل به خوردن برنج دارند. عامل اصلی این تفاوت‌ها، تغییرات هورمونی و تغییرات روانی است که در این دوره رخ می‌دهد و باعث می‌شود بدن زن باردار به خوردن مواد غذایی خاصی نیاز پیدا کند.

خوشبختانه، بیشتر مواد غذایی که زنان باردار به آن‌ها ویار پیدا می‌کنند، بی‌ضرر و گاهاً خنده‌دار هستند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

• شیرینی‌ها مانند بستنی، آبمیوه، شکلات و آب‌نبات
• لبنیات مانند پنیر و خامه ترش
• کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای و پرکالری مانند چیپس
• پروتئین‌های حیوانی
• مواد غذایی ترش
• قهوه
• الکل
• میوه‌ها
• سبزیجات

با این حال، باید در مورد مصرف برخی از مواد غذایی احتیاط کرد. مصرف فست‌فود، چیپس، مواد لبنی غیر استریل، شیرینی زیاد، قهوه و الکل ممکن است برای مادر و جنین خطراتی داشته باشد. بنابراین، در مورد مصرف این مواد غذایی باید با دقت و با مشورت پزشک عمل کنید.

زنان بارداری ویار به خوردن موادی مانند گچ، خاک رس، کاغذ، پودر لباسشویی یا صابون دارند که از نظر تغذیه‌ای به عنوان مواد غذایی محسوب نمی‌شوند. این وضعیت که به آن پیکا می‌گویند، معمولاً به دلیل کمبود مواد معدنی یا کم‌خونی شدید رخ می‌دهد. این مشکل به طور کلی در جوامع پیشرفته کمتر دیده می‌شود، زیرا خانم‌های باردار در این جوامع تغذیه بهتری دارند.

در صورت داشتن ویار در دوران بارداری، بهتر است با پزشک، ماما یا پرستار خود در مورد این مواد غیرخوراکی صحبت کنید تا سلامتی جنین به خطر نیفتد. آنها می‌توانند شما را راهنمایی کنند و توصیه‌های لازم را ارائه دهند تا این وضعیت بهبود یابد و به جنین آسیبی وارد نشود.

علل ویار در بارداری و دلایلی که بعضی از خانم‌های باردار به آن دچار می‌شوند، به شرح زیر است:

تغییرات هورمونی: بارداری باعث تغییرات قابل توجهی در سطح هورمون‌های بدن می‌شود. این تغییرات هورمونی می‌توانند تأثیری بر حس بویایی و ذایقه غذاها داشته باشند و باعث ولع به برخی غذاها یا انزجار از برخی غذاها شوند.

نیازهای تغذیه‌ای: در دوران بارداری، نیاز بدن به مواد مغذی مانند کلسیم، آهن و ویتامین‌ها افزایش می‌یابد. این نیازهای تغذیه‌ای می‌توانند تأثیری در ولع به برخی غذاها داشته باشند. بعضی از خانم‌های باردار ممکن است به دلیل نیاز بیشتر به مواد مغذی، ولعی به غذاهایی که این مواد را در ارتباط با آنها دارند، داشته باشند.

تغییرات روانی و احساسی: بارداری می‌تواند تغییرات روانی و احساسی در خانم‌ها ایجاد کند. استرس، اضطراب و تغییر در وضعیت روحی می‌توانند تأثیری در انتخاب غذاها داشته باشند. برخی خانم‌های باردار ممکن است به دلیل تغییر در وضعیت روحی، ولعی به غذاهای خاص داشته باشند.

تجربیات قبلی و باورهای فردی: تجربیات قبلی و باورهای فردی نیز می‌توانند نقشی در ولع به یا انزجار از برخی غذاها در دوران بارداری داشته باشند. به عنوان مثال، اگر خانمی قبل از بارداری تجربه مثبتی با یک نوع غذا داشته باشد، ممکن است در دوران بارداری ولعی به آن غذا داشته باشد.

لازم به ذکر است که علل ویار در بارداری یک موضوع پیچیده است و هر خانم بارداری ممکن است تجربه متفاوتی داشته باشد. در صورت داشتن ویار در دوران بارداری، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه مناسب است تا رژیم غذایی سالم و مناسبی را برای حفظ سلامت خود و جنین دریافت کنید.

انواع ویار در بارداری

در بارداری، ویارها به شکل‌ها و زمانبندی‌های مختلفی ظاهر می‌شوند. عواملی که نوع ویارها را تعیین می‌کنند شامل زمان شروع آن در ماه‌های مختلف بارداری، مدت طول کشیدن آن و نوع غذاهایی است که خانم‌ها به آن‌ها علاقمند هستند. برخی از خانم‌ها از هفته پنجم بارداری علائم ویار را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر این علائم را از پایان ماه سوم تا آغاز ماه چهارم بارداری تجربه می‌کنند.

بعضی خانم‌ها با پایان ماه ششم بارداری علائم ویار را تجربه می‌کنند و پس از آن علائم آن‌ها کاهش می‌یابد، اما در برخی دیگر، علائم ویار تا پس از زایمان باقی می‌ماند. در مورد غذاهای مشترکی که بیشتر خانم‌های باردار به آن‌ها علاقه دارند، قبلاً به آن اشاره شده است.

آیا می‌توان ویار در دوران بارداری را پیشگیری کرد؟

با توجه به تغییرات هورمونی در دوران بارداری که اجتناب‌ناپذیر است، بخشی از ویار در بارداری که مربوط به این مسئله است قابل پیشگیری نیست. اما در مورد ویار در بارداری ناشی از تغییر نیازهای تغذیه‌ای، امکان پیشگیری با رعایت یک برنامه غذایی منظم وجود دارد.

بنابراین، در ادامه قصد داریم شما را با نکات لازم در زمینه حفظ یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری آشنا کنیم تا در صورت بروز ویارهای سخت و خطرناک در بارداری، پیش از بروز هرگونه آسیب به جنین، از آن جلوگیری کنید.

بدون شک، دوران بارداری زمانی است که تا جای ممکن روی انتخاب‌های سالم تمرکز کنید. مصرف یک رژیم غذایی مغذی و متعادل هم شما و هم جنین را سالم نگه می‌دارد و قدرت بدنی شما برای زایمان و پس از آن را افزایش می‌دهد.

در دوران بارداری، میزان کالری دریافتی روزانه شما تا ۵۰۰ کالری افزایش می‌یابد. همچنین، چندین ماده مغذی وجود دارد که برای رشد و تقویت بدن خود و جنین، به میزان بیشتری نیاز دارید:

کلسیم: در دوران بارداری، روزانه حدود ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم نیاز خواهید داشت. می‌توانید کلسیم را از منابعی مانند محصولات لبنی، سبزیجات تیره و برگ‌دار، ماهی، غلات، آجیل و دانه کنجد دریافت کنید.

اسید فولیک: اسید فولیک برای افزایش خون‌رسانی در دوران بارداری و محافظت از جنین در برابر اختلالات نقص عصبی ضروری است. می‌توانید اسید فولیک را از طریق مصرف قرص‌های ویتامین و یا غذاهایی مانند سبزیجات دارای برگ سبز، آجیل، لوبیا، عدس و مرکبات دریافت کنید.

آهن: در دوران بارداری، تقریباً به ۲۷ میلی‌گرم آهن در روز نیاز خواهید داشت. برای تأمین نیاز آهنی خود می‌تواندر صورت بروز ویار در دوران بارداری، می‌توانید با رعایت مراقبت‌های مناسب و مشاوره پزشک خود از پیشرفت و شدت آن جلوگیری کنید. در ادامه چند راهکار برای پیشگیری از ویار در دوران بارداری آورده شده است:

تغذیه سالم: مراقبت از تغذیه سالم و متنوع خود می‌تواند کمک کند تا نیازهای بدنی شما و جنین پاسخ داده شود. مصرف مواد غذایی غنی از مواد مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، محصولات کامل غله، منابع پروتئینی مانند ماهی، گوشت سفید و حبوبات، محصولات لبنی، و مواد غذایی حاوی اسید فولیک، آهن و کلسیم می‌تواند مفید باشد.

مصرف مکمل‌های ویتامینی: ممکن است پزشک شما توصیه کند تا مکمل‌های ویتامینی و معدنی خاصی را در دوران بارداری مصرف کنید. به عنوان مثال، مکمل‌هایی که حاوی اسید فولیک، آهن، کلسیم و ویتامین D باشند می‌توانند مفید باشند. همچنین، مصرف مکمل‌ها را فقط با توصیه پزشک خود انجام دهید.

فعالیت بدنی مناسب: تمرینات ورزشی منظم و ملایم، مانند پیاده‌روی، شنا، یوگا و تمرینات تنفسی، می‌توانند به بهبود جریان خون و عملکرد عضلات کمک کنند و احتمال بروز ویار را کاهش دهند. قبل از شروع هرگونه فعالیت بدنی، با پزشک خود مشورت کنید.

استراحت مناسب: استراحت کافی و خواب به مدت مناسب نیز برای حفظ سلامتی شما و جنین ضروری است. سعی کنید روزها استراحت کافی داشته باشید و در شب‌ها خواب کافی ببرید.

استفاده از لباس و کفش مناسب: پوشیدن لباس‌های راحت و مناسب و استفاده از کفش‌هایی که پاها را درست پشتیبانی کنند، می‌تواند به جلوگیری از ویار کمک کند.

راه‌های مختلف درمان ویار در دوران بارداری که باید آنها را بدانید

بر اساس نظر پزشکان، به جز برخی موارد و با توجه به نیازهای تغذیه‌ای، تن‌دادن شما به ویار در دوران بارداری بدون مشکل است. بنابراین، اصولاً درمان ویار در این دوران لزومی ندارد مگر اینکه باعث شروع یک الگوی تغذیه ناسالم (مانند مصرف بیش از حد شیرینی که با خطراتی مانند پوسیدگی دندان‌ها، دیابت بارداری و اضافه وزن همراه است) یا خوردن مواد غذایی غیرخوراکی مانند خاک یا صابون می‌شود.

مصرف فست‌فودهای مختلف، چیپس، مواد پروتئینی حیوانی که نپزیده یا نیمه‌پخته هستند، محصولات لبنی غیر استریل، شیرینی‌های بیش از حد، قهوه و الکل نه‌تنها برای جنین بلکه برای مادر نیز خطرناک هستند. به همین دلیل، توصیه می‌شود برای شروع یک برنامه درمان مناسب، به نکات زیر توجه کنید:

۱. برای پیشگیری از احساس گرسنگی ناگهانی و ویار لحظه‌ای به غذاهای ناسالم، سعی کنید همواره وعده‌های غذایی سالم خود را به صورت منظم مصرف کنید. کنترل کالری‌های مصرفی روزانه بهترین راه برای کاهش ویار در دوران بارداری است. تلاش کنید برنامه غذایی خود را از سه وعده غذایی بزرگ در روز به شش وعده کوچکتر و سیرکننده تغییر دهید.

۲. هنگامی که گرسنه هستید، بهتر است از خرید مواد غذایی خودداری کنید زیرا ممکن است در این زمان به مواد غذایی ناسالم وسوسه شوید.

۳. همواره از غذاهای سالم با شاخص گلیسمی (GI) پایین استفاده کنید. این نوع غذاها برای مدت طولانی شما را سیر نگه می‌دارند و به افزایش وزن نیز منجر نمی‌شوند. جو دوسر پخته، نان‌های سبوس‌دار، لوبیای پخته و میوه‌های تازه مثال‌هایی از این نوع غذاها هستند و می‌توانند جایگزین مناسبی برای جلوگیری از ویار بارداری با مصرف غذاهای ناسالم باشند.

همچنین، در صورتی که ویار شدید و مداومی دارید، می‌توانید از روش‌های زیر برای کاهش آن استفاده کنید:

۱. مصرف غذاهای خشک و نشاسته‌دار مانند بیسکوییت و تست می‌تواند ویار را کاهش دهد. اما مهم است که این غذاها به تنهایی مصرف نشوند و همراه با غذاهای سالم دیگر مصرف شوند.

۲. مصرف مواد غذایی دارای مزه ترش مانند لیمو، زنجبیل تازه، نعناع و لیموترش نیز می‌تواند در کاهش ویار موثر باشد. می‌توانید از آنها به عنوان مکمل غذایی استفاده کنید یا به صورت عصاره‌ای یا ترشی تهیه کنید.

۳. مصرف مواد غذایی سرد و خنک نیز ممکن است به کاهش ویار کمک کند. مثلاً می‌توانید برشته‌های لیموترش یا تکه‌های یخ را در دهان خود نگه دارید.

۴. مصرف غذاهای کوچک و منظم به جای غذاهای بزرگ و سنگین نیز می‌تواند به کاهش ویار کمک کند. بنابراین، به جای سه وعده غذایی بزرگ، سه وعده غذایی کوچکتر و شش وعده غذایی منظم را در طول روز مصرف کنید.

۵. همچنین، برای جلوگیری از ایجاد احساس گرسنگی ناگهانی که می‌تواند ویار را تشدید کند، می‌توانید میوه‌های تازه، تنقلات سالم مانند آجیل‌ها و نوعی از کراکر ها، و عسل را در کیف خود نگه دارید و هنگام احساس گرسنگی از آنها استفاده کنید.

در هر صورت، مهم است که با پزشک خود درباره ویار خود در دوران بارداری صحبت کنید تا راهنمایی و پیشنهادهای خاص برای شرایط شما دریافت کنید. همچنین، ممکن است نیاز باشد تغذیه خود را تا حدی تغییر دهید و مکمل‌های ویتامینی یا معدنی را مصرف کنید.

درمان ویار در دوران بارداری با استفاده از داروهای گیاهی

در صورتی که با ویار در دوران بارداری مواجه شده‌اید و نیاز به جایگزینی غذاهای ناسالم و خطرناک دارید، می‌توانید از دمنوش‌های زیر به عنوان یک گزینه میان‌وعده استفاده کنید:

1.دمنوش آویشن و سیب
2.دمنوش زنجبیل
3.دمنوش بادرنجبویه و نعنا
4.دمنوش برگ تمشک قرمز
5.دمنوش پونه
6.دمنوش برگ و میوه توت‌فرنگی

تجربه نشان داده است که مصرف این دمنوش‌ها می‌تواند به تعدیل اشتها و تأمین مواد مغذی مورد نیاز در دوران بارداری کمک کند. با این حال، قبل از مصرف هرگونه دارو یا دمنوش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمنی و مطابقت آن با وضعیت شما در جریان باشید. همچنین، توصیه می‌شود مصرف هرگونه گیاه دارویی را با دقت و در حداقل مقدار مؤثر آغاز کنید و در صورت بروز هرگونه عوارض یا ناراحتی، به پزشک خود اطلاع دهید.

درمان ویار در دوران بارداری با استفاده از طب سنتی

در طب سنتی، درمان ویار در بارداری به کمک روش‌های زیر انجام می‌شود. متخصصان طب سنتی ثابت کرده‌اند که انجام این کارها می‌تواند به کنترل ویار در بارداری و کاهش تمایل بدن به خوردن مواد غذایی ناسالم به دلیل ولع ناگهانی کمک کند:

مصرف آب و مایعات زیاد: مصرف آب و مایعات بیشتر می‌تواند به جلوگیری از ویار کمک کند. بنابراین، توصیه می‌شود که در طول روز مقدار کافی آب و سایر مایعات را مصرف کنید.

بوییدن یک‌تکه لیموترش: بوییدن لیموترش می‌تواند از اشتها و خواستن غذاهای ناسالم در بارداری جلوگیری کند.

مصرف سنجد و خرما به‌صورت ناشتا: مصرف سنجد و خرما به‌صورت ناشتا می‌تواند به کنترل ویار در بارداری کمک کند.

خوردن انار ملس به‌خصوص در ماه‌های اول بارداری: خوردن انار ملس، به خصوص در ماه‌های اول بارداری، می‌تواند مفید باشد و به کاهش ویار کمک کند.

مصرف ترشی‌های سالم مثل رب انار، لواشک خانگی و آلو خشک، به‌خصوص برای خانم‌هایی که مزاج گرمی دارند: مصرف این نوع ترشی‌ها می‌تواند به کنترل ویار در بارداری و کاهش ولع ناگهانی به سمت غذاهای ناسالم کمک کند، به ویژه برای خانم‌هایی که مزاج گرمی دارند.

مصرف روغن زیتون به میزان اندک: مصرف روغن زیتون به میزان اندک می‌تواند به کاهش ویار در بارداری کمک کند.

خوردن انجیر تازه و خشک: خوردن انجیر تازه و خشک نیز می‌تواند به کنترل ویار در بارداری کمک کند.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده برخی از موارد ویار در دوران بارداری، بایستی به پزشک مراجعه کنید، زیرا این موارد ممکن است خطرناک باشند. اگر در طول بارداری به طور مداوم تمایل زیادی به خوردن خاک، صابون یا سایر مواد غیرخوراکی، حتی یخ، دارید، احتمالاً دچار عارضه پیکا شده‌اید که یک بیماری بالقوه محسوب می‌شود و خطر مسمومیت گوارشی را به همراه دارد. در این شرایط، مراجعه به پزشک ضروری است.