از ارتباط روده و مغز چه می‌ دانید؟

سیستم عصبی روده (ENS)، که به عنوان “مغز دوم” شناخته می‌شود، شبکه‌ای پیچیده از سلول‌های عصبی است که در روده وجود دارد. این سیستم عصبی مستقل، وظایف متعددی از جمله هضم غذا، جذب مواد مغذی و تنظیم حرکات روده را بر عهده دارد.

تا به حال تصور می‌شد که ENS به طور مستقل عمل می‌کند، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این سیستم عصبی به طور مداوم با مغز بزرگ (CNS) در ارتباط است. این ارتباط دو سویه از طریق مسیرهای عصبی، هورمونی و سیستم ایمنی بدن برقرار می‌شود.

ارتباط روده و مغز

تاثیر روده بر مغز:

سلامت روده بر سلامت روان و عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد.
اختلالات روده مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) با اضطراب، افسردگی و تغییرات خلقی مرتبط است.
میکروب‌های روده می‌توانند بر تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین که در تنظیم خلق و خو نقش دارند، تاثیر بگذارند.

تاثیر مغز بر روده:

استرس و اضطراب می‌توانند منجر به مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال و درد معده شوند.
مغز می‌تواند بر سیستم ایمنی روده تاثیر بگذارد و باعث التهاب و مشکلات گوارشی شود.

درمان از طریق روده:

با توجه به ارتباط قوی بین روده و مغز، درمان مشکلات گوارشی می‌تواند به بهبود سلامت روان نیز کمک کند.

تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای پروبیوتیک، فیبر و پری‌بیوتیک می‌تواند به سلامت میکروب‌های روده و بهبود سلامت روان کمک کند.
ورزش: فعالیت‌های ورزشی منظم می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود عملکرد روده کمک کنند.
مدیریت استرس: تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود سلامت روده کمک کنند.
متخصصان گوارش در کنار درمان مشکلات گوارشی، می‌توانند در تسکین مغز دوم و بهبود سلامت روان نیز نقش داشته باشند.

درمان مشکلات دستگاه گوارشی

اهمیت رژیم غذایی سالم برای سلامت جسمانی بر کسی پوشیده نیست. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که رژیم غذایی می‌تواند نقشی فراتر از سلامت جسم داشته باشد و بر سلامت روان و عملکرد مغز نیز تاثیر بگذارد.

پروبیوتیک‌ ها، پری‌بیوتیک‌ ها و سایکوبیوتیک‌ ها:

پروبیوتیک‌ها: باکتری‌های زنده‌ای هستند که خوردن آن‌ها بی‌خطر است و می‌توانند سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشند.
پری‌بیوتیک‌ها: فیبرهایی هستند که توسط باکتری‌های روده تخمیر می‌شوند و می‌توانند بر سلامت مغز تاثیر بگذارند.
سایکوبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌هایی هستند که بر مغز تاثیر می‌گذارند.

تاثیرات پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سایکوبیوتیک‌ها:

کاهش اضطراب، استرس و افسردگی
بهبود خلق و خو
تقویت حافظه و تمرکز
کاهش التهاب
تقویت سیستم ایمنی بدن

مطالعات نشان داده است که:

مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی میزان هورمون استرس کورتیزول را در بدن کاهش دهد.
مصرف پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به کاهش علائم IBS مانند درد شکم، نفخ و اسهال کمک کند.
مصرف سایکوبیوتیک‌ها می‌تواند به درمان اضطراب و افسردگی کمک کند.

راز پروانه‌ ها در شکم: ارتباط شگفت‌ انگیز روده و مغز

احساس پیچش در روده یا پروانه در شکم، حسی آشنا برای بسیاری از ماست. این احساسات، نشانه‌ای از ارتباط عمیق بین مغز و روده است.

محور روده مغز:

محققان دریافته‌اند که مغز و روده از طریق یک سیستم پیچیده به نام محور روده-مغز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این سیستم شامل مسیرهای عصبی، هورمون‌ها و سیستم ایمنی است.

تاثیر مغز بر روده:

استرس و اضطراب می‌توانند منجر به مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال و درد معده شوند.
مغز می‌تواند بر سیستم ایمنی روده تاثیر بگذارد و باعث التهاب و مشکلات گوارشی شود.

تاثیر روده بر مغز:

سلامت روده بر سلامت روان و عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد.
اختلالات روده مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) با اضطراب، افسردگی و تغییرات خلقی مرتبط است.
میکروب‌های روده می‌توانند بر تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین که در تنظیم خلق و خو نقش دارند، تاثیر بگذارند.

اهمیت سلامت روده:

با توجه به ارتباط دو سویه بین روده و مغز، حفظ سلامت روده برای سلامت جسم و روان ضروری است.

سیستم عصبی ارتباط مغز و روده

نورون‌ها سلول‌هایی هستند که در مغز و سیستم عصبی مرکزی (CNS) شما یافت می‌شوند و به بدن شما می‌گویند که چگونه رفتار کند.

• مغز انسان حاوی تقریباً 100 میلیارد نورون است.
• جالب اینجاست که روده شما حاوی 500 میلیون نورون است که از طریق اعصاب در سیستم عصبی روده (ENS) به مغز شما متصل هستند.
• عصب واگ یکی از بزرگترین اعصابی است که روده و مغز شما را به هم متصل می‌کند. این عصب سیگنال‌ها را در هر دو جهت ارسال می‌کند.

تاثیر استرس بر عصب واگ:

مطالعات حیوانی نشان داده است که استرس می‌تواند سیگنال‌های ارسال شده از طریق عصب واگ را مهار کند و باعث مشکلات گوارشی شود.
مطالعات انسانی نشان داده است که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا بیماری کرون، تون واگ (فعالیت عصب واگ) را کاهش داده‌اند.

اهمیت عصب واگ:

عصب واگ در محور روده-مغز و نقش آن در استرس نقش مهمی دارد.
عملکرد صحیح عصب واگ برای سلامت گوارش و سلامت روان ضروری است.

راهکارهای تقویت عصب واگ:

• تمرینات تنفسی عمیق: مانند دیافراگمی
• مدیتیشن
• یوگا
• ورزش منظم
• مصرف غذاهای پروبیوتیک
• مصرف غذاهای پری‌بیوتیک

ارتباط بین استرس و یبوست

یبوست، عارضه‌ای شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما جالب است بدانید که استرس، نقشی پررنگ در بروز یبوست در بسیاری از افراد دارد.

ارتباط مغز و روده:

مغز و روده از طریق محور روده-مغز به طور مداوم با یکدیگر در ارتباط هستند.
استرس می‌تواند بر سیستم عصبی و هورمون‌ها تاثیر بگذارد و عملکرد روده را مختل کند.
اختلال در عملکرد روده می‌تواند منجر به یبوست شود.

علائم یبوست ناشی از استرس:

دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته
مدفوع سفت و خشک
دفع دشوار مدفوع
احساس پری و نفخ شکم
درد شکم

راهکارهای کاهش یبوست ناشی از استرس:

• تمرینات تنفسی عمیق
• مدیتیشن
• یوگا
• ورزش منظم
• گذراندن وقت در طبیعت
• مصرف غذاهای پر فیبر
• نوشیدن آب کافی
• حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در روز

 چه غذاهایی به محور ارتباط روده و مغز کمک می‌ کند؟

محور روده-مغز، یک سیستم ارتباطی پیچیده بین مغز و روده است که نقش مهمی در سلامت جسم و روان ایفا می‌کند. رژیم غذایی می‌تواند به طور قابل توجهی بر این سیستم تاثیر بگذارد.

غذاهایی که به تقویت محور روده-مغز کمک می‌کنند:

چربی‌های امگا 3:

منابع: ماهی‌های روغنی مانند سالمون، قزل آلا، ساردین و شاه ماهی
فواید: افزایش باکتری‌های مفید روده، کاهش خطر ابتلا به اختلالات مغزی

غذاهای تخمیر شده:

منابع: ماست، کفیر، کلم ترش، پنیر، تمپه، کیمچی
فواید: افزایش میکروب‌های سالم روده، تغییر فعالیت مغز

غذاهای پرفیبر:

منابع: غلات کامل، آجیل، دانه‌ها، میوه‌ها و سبزیجات
فواید: افزایش باکتری‌های مفید روده، کاهش هورمون استرس

غذاهای غنی از پلی فنل:

منابع: کاکائو، چای سبز، روغن زیتون، قهوه
فواید: افزایش باکتری‌های سالم روده، بهبود شناخت

غذاهای غنی از تریپتوفان:

منابع: بوقلمون، تخم مرغ، پنیر، شیر، گوشت قرمز، حبوبات
فواید: افزایش سروتونین، بهبود خلق و خو