وسواس فکری چیست؟

وسواس یا اختلال وسواسی-جبری، به مجموعه‌ای از افکار و انگیزه‌هایی اطلاق می‌شود که به طور مداوم و بدون اراده به ذهن فرد حمله می‌کنند. این افکار و انگیزه‌ها برای فرد آزاردهنده هستند و او قادر به کنترل آنها نیست.

وسواس به صورت مکرر و بدون اراده در ذهن فرد اتفاق می‌افتد و باعث ناراحتی و اضطراب وی می‌شود. اگر شخصی در فعالیت‌های روزمره خود وسواس پیدا کند و برای کاهش اضطراب خود چندین بار تکرار کند، او ممکن است مبتلا به وسواس عملی شده باشد.

علت وسواس می‌تواند به دو دلیل باشد. اولاً، عوامل وراثتی می‌تواند نقشی در بروز وسواس داشته باشد. دوماً، استرس و عدم تعادل هورمون‌های “انتقال دهنده عصبی” در مغز نیز می‌تواند علت وسواس باشد.

علایم وسواس شامل موارد زیر می‌شود:

– اهمیت زیادی برای نظم، دقت و صحت قائل است.
– نیاز به اطمینان خاطر دارد.
– تلاش برای تکرار یا جلوگیری از تکرار عمل‌ها برای رسیدن به سعادت.
– وقت زیادی را به تفکر اختصاص می‌دهد.
– ایجاد ترتیب و تقارن در اشیا.
– شستشوی مکرر دست‌ها.
– بی‌اشتهایی عصبی.
– تمایل به فرار از موقعیت‌هایی که می‌داند مضطرب کننده هستند. (بودن در این حالت به آنها کمک می‌کند تا در طولانی مدت بهبود یابند)
– ترس از بیماری‌هایی مانند ایدز و سرطان.
– ترس از افکار شیطانی.
– ترس از آسیب رساندن به اعضای خانواده یا دوستان.
– ترس از انجام رفتارهای غیراخلاقی و شرم‌آور.
– ترس از فراموشی چیزها (مانند بستن دریچه گاز یا قفل کردن درب).

لازم به ذکر است که وسواس فکری و کمال‌گرایی در بعضی جوانب متفاوتند. در حالی که فرد کمال‌گرا به دنبال پیشرفت‌های شغلی، آموزشی و شخصی است، فرد وسواسی درگیر کارهای پیش پا افتاده‌ای می‌شود که به پیشرفتفردی در زندگی او کمک نمی‌کند.

وسواس داراي عواقبی است که به طور زیر توضیح داده می‌شوند:

– فرد ممکن است فرصت کافی برای اهمیت‌دهی به مسائل خانوادگی را از دست بدهد.
– ممکن است از هر مکانی که باعث اضطراب او می‌شود، دوری کند.
– نتیجه می‌شود که شخص به خانه محدود می‌شود و به فعالیت‌های بیرونی نمی‌پردازد.
– وسواس می‌تواند باعث حواس پرتی و کاهش تمرکز شود.

برای درمان وسواس، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

– زمان مشخصی را برای تفکر در مورد این افکار اختصاص دهید. به عنوان مثال، هر روز در ساعت 12:00 به مدت 30 دقیقه می‌توانید به این موضوع فکر کنید.
– هر زمان که یک فکر دیگر در زمان تعیین شده به ذهنتان خطور کرد، به علامت توقف فکر کنید و آن را متوقف کنید.
– بهتر است به یک درمانگر مراجعه کنید و با روش‌های کاهش اضطراب آشنا شوید.
– استفاده از درمان دارویی نیز ممکن است مفید باشد.

لازم به ذکر است که درمان وسواس نیازمند صبر و زمان است.