نگذاریم بحران‌های عاطفی به فروپاشی و «تصمیم‌ تاریک» بینجامد

به گزارش ایرنا، افزایش ناملایمات اجتماعی و سنگینی بار عاطفی حوادث ناگوار، در کنار فقدان مهارت خانواده‌ها در همراهی با فرد دچار بحران عاطفی و روانی، ممکن است فرد را به فروپاشی روانی و اقدام‌ ناگوار علیه خود بکشاند.

استفاده بی‌رویه از فضای مجازی و ارتباطات دوستانه، گاه به روابط غیرمتعارف و شکست‌های عاطفی می‌انجامد. بیشتر نوجوانان و جوانان در جامعه درگیر این مساله هستند. در قدم اول ناآگاهی از روندی که فرد را به شکست‌ عاطفی و احساسی دچار می‌کند و در قدم دوم ناتوانی نوجوانان و جوانان در مواجهه با این دلشکستگی، گاه فرد را به سمت افکار منفی و «خودبی‌ارزش‌پنداری» می‌کشاند.

افزایش قابل توجه طلاق، طلاق عاطفی و گسست‌های ارتباطی درون خانواده‌ها نیز ممکن است فرزندانی با حسی از سرگردانی و سرگشتگی برجابگذارد که احساس بی‌ارزش‌بودن داشته باشند و در کنترل عواطف درونی خود تا آنجا ناتوان باشند که تصمیم به قطع حیات خود بگیرند.

اگر جامعه ساختار مناسبی برای کمکِ در دسترس به این دست افراد نداشته باشد، ممکن است جوان و نوجوان یا هر فرد درگیر با این بحران عاطفی، دست به اقدام‌هایی بزند که جز پشیمانی برای او و خانواده‌ و شگفتی عمیق جامعه از واکنش روانی این افراد در پی نداشته باشد.

چیزی که در تمام ابعاد جامعه پررنگ دیده می‌شود «ناتوانی و ناآگاهی افراد درباره حس درونی» است. از دانش‌آموز تا کارمند، از مغازه‌دار تا شهروند عجول پشت فرمان خودرو، همه واکنش‌هایی در مقابل محرک‌هایی ناچیز دارند که این دست واکنش‌ها برخاسته از روانی آشفته به‌نظر می‌رسد.

افکاری که باید در ذهن افراد متوقف شود
«خودکشی» یکی از ناگوارترین اتفاقاتی است که در یک جامعه رخ می‌دهد، اغلب این اقدام توسط افرادی که به شدت با مشکلات روانی و افسردگی مواجه هستند، صورت می گیرد و مهمترین عامل آن بی‌توجهی به ضرورت استفاده از خدمات روانشانسی و روان درمانی است.
کارشناسان اجتماعی معتقدند «افکار خودکشی» در بین شهروندان جامعه رو به افزایش است که بخشی از آن برخاسته از بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بخشی ناشی از مسایل فردی، گسست‌های عاطفی و فروپاشی روانی قلمداد می‌شود.
خودکشی از گذشته تا امروز و در تمام جوامع وجود داشته است. آنچه امروز بیش از هر زمانی می‌توان برای مقابله با این پدیده اجتماعی در دستور کار قرار داد، کمک به افراد برای از بین بردن «افکار خودکشی» در درون افراد است. نیاز است برای آگاهی‌بخشی و ریشه‌یابی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی مرتبط با این معضل اقدامی اساسی انجام شود.

 

تکانه‌های عاطفی را به حداقل برسانیم
مسوول اورژانس اجتماعی غرب استان سمنان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره آسیب شناسی و عوامل خطرساز و محافظت‌کننده در مقابل اقدام به خودکشی گفت: تعداد نرخ افکار خودکشی در جامعه با افزایش مواجه است.
سارا ابراهیمی افزود: وجود افکار خودکشی ریشه عوامل متعددی دارد که از جمله می‌توان به احساس درماندگی و ناامیدی، احساس ناکافی بودن، ناتوانی در کنترل خشم و تکانه‌ها، سابقه مشکلات روانی، شکست عاطفی، ناتوانی در سازگاری با محیط‌های جدید، خشم و عصبانیت شدید و مشکلات اقتصادی اشاره کرد که هر کدام در افراد مختلف تاثیر متفاوتی می‌تواند داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه در بسیاری از موارد افکار خودکشی نادیده گرفته می‌شود، ابراز کرد: بی‌توجهی به افکار منفی می‌تواند زمینه‌ساز اتفاقات ناگواری از جمله خودکشی شود. اهمیت موضوع باید بررسی و علت آن ریشه‌یابی شود و در نهایت، افرادی با این شرایط به روانپزشک و مشاوره ارجاع می‌شوند.

ضرورت حفظ حمایت خانواده‌ها
مددکار بهزیستی شهرستان گرمسار تاکید کرد: ترد زیاد از سوی خانواده، خشم و هیجان شدید و ناآگاهی، از عوامل مهم خودکشی در سنین نوجوان و جوانان است.
وی با بیان اینکه خانواده‌ها در برخورد با فرزندان خود در سه نوع حمایت‌گر، آسیب‌رسان و بیش‌حمایت‌گر طبقه‌بندی و تعریف می‌شوند، افزود: بخش عمده‌ای از اختلالات روانی و خشم در فرزندان باید در محیط امن خانه و خانواده کنترل شود و والدین باید نسبت به تغییرات خلق و خو و رفتار فرزندان آگاهانه برخورد کنند.

احساس «من ارزشمند نیستم» و تاثیر اختلال‌های روانی در خودکشی
وی با اشاره به عوامل خطرساز زیستی روانی، تاکید کرد: اختلال‌های روانی به ویژه اختلال خُلقی، اضطرابی، اسکیزوفرنی، اختلال شخصیتی خاص، سابقه اقدام به خودکشی، سابقه خودکشی در خانواده، سابقه رویدادهای آسیب‌زا و تمایلات پرخاشگرانه، از جمله عوامل خطرساز زیستی روانی در مقوله خودکشی است.
ابراهیمی ادامه داد: کمبود حمایت اجتماعی و احساس انزوا، باورهای نادرست درباره رفتار کمک‌خواهی، موانع دسترسی به مراکز خدمات بهداشت روانی، باورهای نادرست درباره خودکشی و قرارگرفتن در معرض اخبار خودکشی، از جمله عوامل خطرساز فرهنگی اجتماعی در مقوله خودکشی است.

ضرورت کنترل افکار درونی

وی با تاکید بر اینکه شکست‌های عاطفی و احساس «من ارزشمند نیستم» یکی از مهم‌ترین عواملی است که در اقدام‌های ناموفق در خودکشی از سوی فرد مطرح می‌شود، ادامه داد: برخی عوامل محیطی از جمله مشکلات مالی، شکست‌های تحصیلی، مشکل از دست دادن جایگاه اجتماعی، شکست در روابط عاطفی، دسترسی آسان به وسایل مرگبار، بروز خودکشی‌های محلی که اثر سرایتی دارند نیز در اقدام به خودکشی تاثیرگذار است.

تاثیر باورهای غلط در بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای و روانپزشکی
مددکار اجتماعی بهزیستی در گرمسار یادآور شد: در گذشته مراجعه به روانپزشکی و بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای و روانشناسی چندان مورد استقبال مردم نبود، اما اکنون استفاده از این خدمات در خانواده‌ها به عنوان یک ضرورت در طول زندگی از تربیت فرزند تا ازدواج و تحصیل و فعالیت‌های اجتماعی احساس می‌شود.

 

وی افزود: در بسیاری از آسیب‌های اجتماعی اختلالات روانی به صورت ریشه‌ای مشاهده می‌شود که با بی‌توجهی و باورهای غلط و ناآگاهی، اغلب از درمان بیماری‌های روانی جلوگیری می‌شود که در نتیجه اتفاق‌های ناگوار و آسیب‌های شدیدتر به دنبال خواهد داشت.

هزینه‌های خدمات روانپزشکی مانعی برای مراجعه افراد
مسوول اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در غرب استان سمنان بی‌توجهی به اختلال‌های روان پزشکی را دیگر عامل مهم اقدام به خودکشی در بین افراد عنوان کرد و گفت: در بسیاری موارد ناآگاهی و بی‌توجهی به خدمات روان‌درمانی و روانشناسی، این آسیب اجتماعی را تشدید می‌کند که ریشه اصلی این بی‌توجهی در فقدان پوشش بیمه‌ای برای هزینه‌های روانشناسی و روان‌درمانی و هزینه بالای خدمات روانشناسی برای شهروندان است.

اورژانس اجتماعی بهزیستی با شماره تلفن ۱۲۳

وی ادامه داد: ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره‌ای توسط اورژانس اجتماعی با شماره گیری ۱۲۳ و مشاوره تلفنی رایگان با شماره ۱۴۸۰ برای کمک به عموم افراد از سوی سازمان بهزیستی در تمام نقاط کشور تعریف شده است.
در شهرستان گرمسار ۲ کلینیک خصوصی روانشناسی و روان‌پزشکی نیز به مراجعه‌کنندگان در قالب مشاوره‌های تخصصی، کمک می‌کنند.

وجود خدمات بالینی موثر و مناسب برای اختلالات روانی، جسمانی و سوء مصرف موادمخدر، دسترسی آسان به منابع مداخله‌ای و حمایتی برای دریافت کمک، منع دسترسی به ابزار مرگبار، روابط خانوادگی و اجتماعی مناسب، برخورداری از حمایت اجتماعی، برخورداری از مهارت‌های حل مساله‌، حل تعارض‌ها و کنترل هیجان‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی در سطح مدارس، برخورداری از باورهای مذهبی و فرهنگی که بر ارزشمندی انسان و حفظ صیانت ذات متکی است، از جمله عوامل محافظت‌کننده در برابر مقوله تلخ و ناگوار خودکشی است.