شاید شما هم تاکنون متوجه شده‌اید که بعضی اوقات پس از شستشو، ظروف هنوز کدر و لکه‌دار به نظر می‌رسند، یا بعد از مدت‌ها استفاده از شیرآلات، لوله‌ها و اتصالات آب شروع به تغییر رنگ می‌کنند…
شاید شما هم تاکنون متوجه شده‌اید که بعضی اوقات پس از شستشو، ظروف هنوز کدر و لکه‌دار به نظر می‌رسند، یا بعد از مدت‌ها استفاده از شیرآلات، لوله‌ها و اتصالات آب شروع به تغییر رنگ می‌کنند یا رسوباتی بر روی آنها شکل می‌گیرد. این مساله می‌تواند بسیار آزاردهنده باشند. اما چرا این اتفاق رخ می‌دهند؟
پاسخ این سوال در سختی آب نهفته است. اگر آب حاوی مقادیر زیادی از مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم باشد، به آن “آب سخت” گفته می‌شود. این مواد معدنی پس از تماس با سطوح مختلف، به شکل رسوب بر سطح باقی می‌مانند و به تدریج لکه‌هایی سفید و سخت را ایجاد می‌کنند. رسوبات حاصل از سختی آب نه تنها در ظاهر لوازم و شیرآلات محیط خانه مشکلاتی ایجاد می‌کند، بلکه به مرور زمان ممکن است تأثیرات منفی جدی بر کارکرد دستگاه‌ها و حتی سلامتی ما بگذارد.
دستگاه‌هایی مانند ماشین ظرفشویی یا ماشین لباسشویی ممکن است به دلیل بالا بودن سختی آب، کارایی و پاک‌کنندگی اولیه خود را از دست بدهند یا دچار خرابی‌های مکرر شوند. این دستگاه‌ها با گذشت زمان و در اثر تجمع رسوبات ناشی از سختی آب، مجبور به صرف نیروی بیشتری می‌شوند که همین امر موجب کاهش عمر مفیدشان خواهد شد. علاوه بر این، استفاده از شوینده‌های بیشتر برای مقابله با سختی آب نیز به هزینه‌ها افزوده و تأثیرات محیطی منفی به همراه دارد.
اما مشکلات سختی آب تنها محدود به شستشوی ظروف و اختلال در عملکرد لوازم خانه و آشپزخانه نمی‌شود. برای افرادی که در مناطقی با آب سخت زندگی می‌کنند، ممکن است مشکلات جدی‌تری در سلامت پوست و مو نیز ایجاد شود. پوست خشک و حساس، جوش‌های سرسیاه و آکنه، یا شکنندگی موها، از جمله مشکلاتی است که در اثر تماس مداوم با آب سخت به وجود می‌آید. رسوبات موجود در آب سخت می‌توانند پوست را دچار خشکی کرده و رطوبت و چربی طبیعی آن را از بین ببرد. به علاوه، رسوبات آب سخت، به راحتی به موها چسبیده و موها را ضعیف و شکننده می‌سازند.
سختی آب چیست؟
برای درک بهتر مشکلاتی که سختی آب می‌تواند ایجاد کند، ابتدا باید بدانیم که سختی آب به چه معناست. سختی آب در واقع به میزان وجود یون‌های کلسیم و منیزیم در آب اشاره دارد. این یون‌ها از منابع معدنی مختلف مانند سنگ‌ها و خاک‌ها وارد منابع آبی می‌شوند. هرچه میزان این یون‌ها بیشتر باشد، آب سخت‌تر می‌شود. در مناطقی که آب سخت است، معمولاً در پی مصارف روزمره مشکلاتی به وجود می‌آید که نیاز به توجه ویژه دارد.
آب سخت به دو دسته تقسیم می‌شود:
سختی موقت: این نوع سختی به علت وجود بی‌کربنات‌های کلسیم و منیزیم است که با جوشاندن آب از بین می‌روند. در این حالت، یون‌های کلسیم و منیزیم به صورت رسوبات بر روی سطح آب باقی می‌مانند.
سختی دائم: این نوع سختی به دلیل وجود مواد معدنی دیگری مانند سولفات‌ها و کلریدها است که حتی پس از جوشاندن آب نیز باقی می‌مانند. این نوع سختی به مراتب مشکلات بیشتری برای شستشو و دستگاه‌ها ایجاد می‌کند.
تأثیر سختی آب بر سلامت انسان
سختی آب به طور مستقیم برای سلامت انسان مضر نیست، اما اثرات غیرمستقیم آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که در برخی موارد به سلامتی آسیب بزند. این مشکلات به ویژه زمانی که فرد به طور مداوم با آب سخت در تماس باشد، نمایان می‌شود. در ادامه به برخی از این مشکلات و آثار منفی آب سخت اشاره می‌کنیم:
تأثیر بر پوست و مو
یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که با مصرف مداوم آب سخت برای انسان‌ها به بوجود می‌آید، تأثیر آن بر پوست و مو است. آب سخت می‌تواند باعث خشکی، تحریک و حساسیت در پوست شود. وقتی پوست با آب سخت تماس پیدا می‌کند، رسوبات کلسیم و منیزیم می‌توانند منافذ پوستی را مسدود کرده و در نتیجه موجب بروز آکنه، جوش‌های پوستی و التهاب شوند.
همچنین، این رسوبات می‌توانند به تدریج به لایه‌های خارجی پوست چسبیده و باعث از دست دادن رطوبت طبیعی پوست شوند. در نتیجه، پوست خشک و زبر شده و مشکلات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس تشدید می‌شوند.
در مورد مو نیز آب سخت می‌تواند باعث خشکی و شکنندگی موها شود. مواد معدنی موجود در آب می‌توانند به ساقه مو نفوذ کرده و حتی پیاز مو را ضعیف کنند. موهای خشک و آسیب‌دیده به راحتی شکسته می‌شوند و معمولاً حالت‌پذیری و درخشش خود را از دست می‌دهند.
تأثیر بر سیستم گوارشی و کلیه‌ها
اگرچه سختی آب مستقیماً به دستگاه گوارش آسیب نمی‌زند، اما مصرف مداوم آب سخت می‌تواند مشکلاتی مانند تشکیل رسوبات معدنی در سیستم گوارش ایجاد کند. بروز نفخ، ورم معده و مشکلات سوء هاضمه از جمله عوارض مصرف دائمی آب سخت هستند. حتی بعضی از پزشکان و محققان، احتمال بروز سنگ کلیه و کاهش کارایی کلیه‌ها را با نوشیدن آب سخت مرتبط دانسته‌اند.
مشکلات شستشوی ظروف با آب سخت
شستشوی ظروف یکی دیگر از جنبه‌هایی است که سختی آب می‌تواند تحت تاثیر قرار دهد. از آنجا که آب سخت حاوی مواد معدنی زیادی است، هنگامی که این آب با مواد شوینده ترکیب می‌شود، کارایی کمتری در فعال کردن مواد شوینده از خود نشان می‌دهد. این موضوع منجر به مشکلاتی مانند نیاز به مصرف بیشتر مواد شوینده و همچنین کدر شدن و لکه‌دار شدن ظروف خواهد شد.
کاهش کارایی مواد شوینده
یکی از مشکلات اصلی در شستشوی ظروف با آب سخت، عدم توانایی مواد شوینده در ایجاد کف کافی است. به عبارت دیگر، وقتی آب سخت با مواد شوینده ترکیب می‌شود، مواد شوینده قادر به حل شدن و کف کردن به خوبی نیستند. این امر باعث می‌شود که فرد مجبور شود از مقدار بیشتری مواد شوینده استفاده کند تا نتیجه مطلوب بدست آید. این نه تنها باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود بلکه احتمال باقی ماندن مواد شوینده بر روی ظروف و آلوده شدن آنها را نیز افزایش می‌دهد.
تشکیل رسوبات بر روی ظروف
آب سخت می‌تواند باعث تشکیل رسوبات معدنی بر روی ظروف، به ویژه ظروف شیشه‌ای و فلزی شود. این رسوبات معمولاً به صورت لکه‌های سفید و کدر روی ظروف باقی می‌مانند که ظاهر آنها را خراب می‌کنند. این رسوبات می‌توانند روی ظروف شیشه‌ای مانند لیوان‌ها و بشقاب‌ها به صورت یک لایه کدر به چشم بیایند و باعث کاهش شفافیت آنها شوند.
این لکه‌ها معمولاً به راحتی پاک نمی‌شوند و نیاز به تمیزکاری بیشتری دارند.
تأثیر سختی آب بر تاسیسات و دستگاه‌های داخل خانه
دستگاه‌های خانگی مانند ماشین‌های ظرفشویی، لباسشویی و آبگرم‌کن‌ها به شدت تحت تأثیر سختی آب قرار می‌گیرند. رسوبات معدنی که در آب سخت موجود هستند، می‌توانند به تدریج در مخازن و لوله‌کشی داخلی این دستگاه‌ها تجمع کنند و با ایجاد گرفتگی در مسیر جریان آب، عملکرد دستگاه را مختل می‌کند. تاثیر سختی آب بر شبکه آب‌رسانی و تجهیزات موتورخانه ساختمان‌ها نیز قابل توجه خواهد بود و نیاز به سرویس و نگهداری تجهیزات را افزایش می‌دهد که همین امر موجب افزایش هزینه‌ها خواهد شد.
ایجاد رسوب در دستگاه‌ها
رسوبات کلسیم و منیزیم می‌توانند در لوله‌ها و دستگاه‌های خانگی مانند ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی تجمع پیدا کنند. این تجمع باعث انسداد لوله‌ها، کاهش جریان آب و در نهایت کاهش کارایی دستگاه‌ها می‌شود. به علاوه، رسوبات در سیستم‌های گرمایشی دستگاه‌ها نیز می‌توانند باعث افزایش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش بهره‌وری شوند.
کاهش کارایی لوازم گرمایشی
لوازم و دستگاه‌هایی مثل آب‌گرم‌کن که آب سخت به طور مداوم در آنها جریان دارد، معمولاً انرژی بیشتری نیاز دارند تا بتوانند آب را گرم کنند. رسوبات معدنی که به تدریج در این دستگاه‌ها تجمع پیدا می‌کنند، فرآیند گرمایش آب را کندتر می‌کنند و در نتیجه دستگاه مجبور است انرژی بیشتری مصرف کند تا به دمای مورد نظر برسد. این موضوع نه تنها منجر به افزایش مصرف انرژی می‌شود بلکه عمر مفید دستگاه‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
گرفتگی و کاهش کارایی شوفاژ و پکیج یکی از مشکلات شایعی است که به دلیل گردش آب سخت در این دستگاه‌ها بوجود می‌آید.
راهکارهای مقابله با سختی آب
با توجه به مشکلاتی که سختی آب ایجاد می‌کند، اتخاذ تدابیر مناسب برای مقابله با آن و کاهش سختی آب بسیار ضروری است. در این بخش، به برخی از روش‌های متداول برای کاهش سختی آب و بهبود کیفیت آن پرداخته خواهد شد.
استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب
یکی از بهترین و موثرترین راه‌ها برای مقابله با سختی آب، استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب است. این دستگاه‌ها می‌توانند یون‌های کلسیم و منیزیم را از آب حذف کنند و آن را به آب نرم تبدیل کنند. تصفیه آب باعث می‌شود که مشکلات ناشی از سختی آب کاهش یابد و کیفیت آب مصرفی بهبود یابد.
استفاده از دستگاه‌های سختی گیر آب
دستگاه‌های سختی گیر آب یکی دیگر از روش‌های کارآمد برای مقابله با سختی آب هستند. این دستگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که یون‌های کلسیم و منیزیم موجود در آب را به یون‌های سدیم تبدیل کنند. این فرآیند باعث می‌شود که آب نرم شده و مشکلات ناشی از رسوبات و کاهش کارایی مواد شوینده کاهش یابد.
انتخاب مواد شوینده مناسب
برای شستشوی ظروف با آب سخت، استفاده از مواد شوینده مخصوص آب سخت توصیه می‌شود. این مواد شوینده به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در آب سخت بهتر حل شوند و کف بیشتری تولید کنند. این نوع شوینده‌ها می‌توانند شستشوی مؤثرتری انجام دهند و نیاز به استفاده از مواد شوینده بیشتر را کاهش دهند.
نتیجه‌گیری
سختی آب یک مشکل رایج در بسیاری از مناطق است که تأثیرات زیادی بر جنبه‌های مختلف زندگی روزمره دارد. از تأثیرات آن بر سلامت پوست و مو، تا مشکلاتی که در شستشوی ظروف و عملکرد دستگاه‌های خانگی به وجود می‌آورد، سختی آب می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. با استفاده از روش‌های مختلف مانند تصفیه آب، نرم‌کننده‌ها و انتخاب مواد شوینده مناسب، می‌توان از تأثیرات منفی سختی آب کاست و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0