بیماری سرخک

بیماری سرخک یک بیماری عفونی دوران کودکی است که توسط ویروس سرخک ایجاد می‌شود. این بیماری که زمانی بسیار شایع بود، به لطف واکسیناسیون گسترده، اکنون به طور قابل توجهی تحت کنترل قرار گرفته است. با این حال، سرخک هنوز هم می‌تواند برای کودکان کوچک خطرناک و حتی کشنده باشد.

علائم بیماری سرخک

دوره نهفتگی:

• 10 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس طول می‌کشد.
• هیچ علامتی وجود ندارد.

علائم اولیه:

• تب خفیف تا متوسط
• سرفه مداوم
• آبریزش بینی
• چشم‌های ملتهب (ورم ملتحمه)
• گلودرد

بثورات پوستی:

• 3 تا 4 روز پس از علائم اولیه ظاهر می‌شوند.
• ابتدا در صورت و سپس در سایر قسمت‌های بدن مانند بازوها، تنه، ران‌ها و پاها پخش می‌شوند.
• بثورات به صورت لکه‌های قرمز کوچک و برجسته هستند که ممکن است به هم بچسبند.
• تب بالا (تا 41 درجه سانتیگراد) ممکن است همراه با بثورات باشد.

دوره واگیری:

• فرد مبتلا 8 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، مسری است.
• 4 روز قبل از ظاهر شدن بثورات و 4 روز پس از آن، فرد می‌تواند بیماری را به دیگران منتقل کند.

سایر علائم احتمالی:

• لکه‌های کوپلیک: لکه‌های سفید ریز با مرکز سفید مایل به آبی در داخل دهان و روی گونه‌ها
• اسهال
• استفراغ
• عفونت گوش
• ذات‌الریه

مراحل بیماری:

1. عفونت و دوره نهفتگی: ویروس در بدن تکثیر می‌شود، اما هیچ علامتی وجود ندارد.
2. علائم غیر اختصاصی: علائمی مانند تب، سرفه، آبریزش بینی و گلودرد ظاهر می‌شوند.
3. بیماری حاد و بثورات: بثورات پوستی ظاهر می‌شوند و تب بالا می‌رود.
4. دوره نقاهت: بثورات پوستی از بین می‌روند و علائم بهبود می‌یابند.

دلایل ابتلا به بیماری سرخک

هوا:

• هنگامی که فرد مبتلا به سرخک سرفه، عطسه یا صحبت می‌کند، قطرات آلوده در هوا پخش می‌شوند.
• افراد دیگر می‌توانند با تنفس این قطرات آلوده، به ویروس مبتلا شوند.

سطوح:

• قطرات آلوده همچنین ممکن است روی سطوح مختلف مانند میز، دستگیره در یا تلفن فرود بیایند.
• ویروس سرخک می‌تواند تا چند ساعت روی سطوح زنده بماند.
• اگر فردی سطح آلوده را لمس کند و سپس انگشتان خود را به دهان، بینی یا چشم‌های خود بزند، ممکن است به ویروس مبتلا شود.

انتقال از طریق تماس مستقیم:

• تماس مستقیم با بزاق یا مخاط فرد مبتلا نیز می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.

میزان سرایت بیماری سرخک

• سرخک یکی از مسری‌ترین بیماری‌های عفونی شناخته شده است.
• تقریباً ۹۰ درصد از افراد مستعد که در معرض ویروس سرخک قرار می‌گیرند، به بیماری مبتلا می‌شوند.

راه‌ های پیشگیری از بیماری سرخک

• بهترین راه برای پیشگیری از سرخک، واکسیناسیون است.
• واکسن سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) در دو نوبت تزریق می‌شود: نوبت اول در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و نوبت دوم در ۴ تا ۶ سالگی.
• همچنین می‌توانید با رعایت بهداشت فردی، مانند شستن مرتب دست‌ها، از ابتلا به سرخک پیشگیری کنید.

عوامل خطرزای بیماری سرخک

واکسینه نبودن: واکسیناسیون منظور از آن استفاده از واکسن‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناک است. واکسن‌ها به طور کلی به عنوان یک راهکار مؤثر در پیشگیری و کاهش شیوع بیماری‌ها شناخته شده‌اند. برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد واکسیناسیون سرخک و مزایا و اثرات آن، بهتر است با پزشک یا متخصص بهداشت عمومی خود مشورت کنید.

مسافرت های بین المللی: مسافرت به کشورهایی که سرخک رایج‌تر است می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. در این موارد، ممکن است نیاز به اقدامات احترازی بیشتر و حتی واکسیناسیون مجدد باشد. مجدداً، مشورت با پزشک یا متخصص سفر در مورد مقاصد سفر و اقدامات پیشگیری مورد نیاز قبل از سفر مفید خواهد بود.

کمبود ویتامین A: در مورد کمبود ویتامین A، ویتامین A یک عنصر ضروری برای سلامتی سیستم ایمنی است. کمبود ویتامین A می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی شود و باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها شود. بنابراین، تأمین ویتامین A از طریق یک رژیم غذایی متنوع و سالم می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها کمک کند.

عوارض بیماری سرخک

عفونت گوش:

• یکی از شایع‌ترین عوارض سرخک، عفونت باکتریایی گوش است.
• این عفونت می‌تواند باعث درد، تب و کاهش شنوایی شود.

برونشیت، التهاب حنجره یا خروسک:

• سرخک ممکن است منجر به التهاب جعبه صوتی (حنجره) یا التهاب دیواره‌های داخلی که مجاری اصلی ریه را می‌پوشانند (لوله‌های برونشی) شود.
• این عوارض می‌توانند باعث سرفه، خس خس سینه و تنفس دشوار شوند.

پنومونی:

• پنومونی یا ذات‌الریه، التهاب ریه‌ها است که می‌تواند عارضه‌ای جدی و گاه کشنده سرخک باشد.
• علائم پنومونی شامل تب، تنفس سریع، درد قفسه سینه و سرفه است.

انسفالیت:

• انسفالیت التهاب مغز است که می‌تواند عارضه‌ای نادر اما بسیار جدی سرخک باشد.
• علائم انسفالیت شامل تب، سردرد، تشنج، گیجی و کما است.

مسائل بارداری:

• سرخک در زنان باردار می‌تواند عوارض جدی مانند سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را به همراه داشته باشد.

تشخیص بیماری سرخک

• بثورات پوستی: بثورات سرخک معمولاً از صورت شروع شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند. این بثورات به صورت لکه‌های قرمز کوچک و برجسته هستند که ممکن است به هم بچسبند.
• لکه‌های کوپلیک: لکه‌های کوپلیک لکه‌های سفید ریز با مرکز سفید مایل به آبی هستند که در داخل دهان و روی گونه‌ها ظاهر می‌شوند.

در برخی موارد، ممکن است تشخیص سرخک دشوار باشد، زیرا علائم آن شبیه به سایر بیماری‌ها مانند آبله مرغان یا بیماری پنجم است. در این موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را برای تأیید تشخیص انجام دهد:

• آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند آنتی‌بادی‌های سرخک را در بدن بیمار تشخیص دهد.
• آزمایش ویروس‌شناسی: این آزمایش ویروس سرخک را در نمونه گلو یا ادرار بیمار شناسایی می‌کند.

داروهای مهم برای درمان سرخک

درمان‌های علامتی:

• داروهای ضد تب: داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (Tylenol) یا ایبوپروفن (Advil) می‌توانند به کاهش تب کمک کنند.
• استراحت کافی: استراحت کافی به بدن شما کمک می‌کند تا با ویروس مبارزه کند.
• مایعات: نوشیدن مایعات فراوان به جلوگیری از کم آبی بدن کمک می‌کند.

توجه:

• به کودکان و نوجوانانی که علائم سرخک را دارند آسپرین ندهید. آسپرین می‌تواند خطر ابتلا به سندرم Reye را افزایش دهد، یک بیماری نادر اما جدی که می‌تواند کبد و مغز را تحت تأثیر قرار دهد.

درمان‌های اختصاصی:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر عفونت باکتریایی مانند ذات‌الریه یا عفونت گوش در حین ابتلا به سرخک ایجاد شود، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
• ویتامین A: کمبود ویتامین A می‌تواند خطر ابتلا به عوارض جدی سرخک را افزایش دهد. در مناطقی که کمبود ویتامین A شایع است، ممکن است به کودکان مبتلا به سرخک مکمل ویتامین A داده شود.