آزمایش CA-125 یا آنتی ژن سرطانی

آنتی‌ژن سرطانی 125 (CA-125) پروتئینی است که در سلول‌های سرطانی تخمدان یافت می‌شود. آزمایش خون CA-125 میزان این پروتئین را در خون اندازه‌گیری می‌کند.

کاربردهای آزمایش خون CA-125

• پایش سرطان تخمدان در حین درمان و پس از آن
• بررسی علائم اولیه سرطان تخمدان در زنانی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند

آزمایش خون CA-125 به اندازه کافی دقیق نیست که بتواند سرطان تخمدان را در همه زنان بررسی کند. زیرا احتمال دارد که سطوح غیرطبیعی CA-125 در خون ناشی از عوامل گوناگونی باشد. این آزمایش می‌تواند ابزاری مفید برای تشخیص و پایش سرطان تخمدان باشد. با این حال، پزشکان معمولاً از این آزمایش به عنوان بخشی از یک برنامه جامع غربالگری یا تشخیص استفاده می‌کنند.

دلایل انجام آزمایش خون CA-125

آزمایش خون CA-125 برای دو منظور اصلی انجام می‌شود:

1. پایش سرطان تخمدان در حین و پس از درمان
2. بررسی علائم اولیه سرطان تخمدان در زنانی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند

پایش سرطان تخمدان

آزمایش خون CA-125 می‌تواند به پزشکان کمک کند تا پیشرفت سرطان تخمدان را زیر نظر داشته باشند. مقادیر پایه CA-125 قبل از اینکه فرد تحت درمان‌های مرتبط با سرطان تخمدان قرار گیرد، اندازه گیری می‌شود. بنابراین کاهش سطوح CA-125 در حین و پس از درمان معمولاً نشان دهنده درمان موفقیت‌آمیز است. افزایش سطح CA-125 پس از درمان نیز می‌تواند نشان‌دهنده عود مجدد بیماری باشد.

بررسی علائم اولیه سرطان تخمدان

در برخی موارد، آزمایش خون CA-125 می‌تواند برای بررسی علائم اولیه سرطان تخمدان در زنانی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، استفاده شود. با این حال، این تست معمولاً برای غربالگری سرطان تخمدان در خانم‌هایی که دارای خطر متوسط ابتلا به بیماری هستند، استفاده نمی‌شود.

عواملی که می‌توانند باعث افزایش سطح CA-125 شوند

تست CA-125 به اندازه کافی دقیق نیست که بتواند سرطان تخمدان را در همه زنان بررسی کند. زیرا احتمال دارد که سطوح غیرطبیعی CA-125 در خون ناشی از عوامل گوناگونی باشد، از جمله:

• بارداری
• قاعدگی
• سرطان‌های آندومتر و لوله فالوپ
• رشد توده غیر سرطانی در رحم، مانند فیبروم رحمی
• آندومتریوز
• بیماری التهابی لگن
• سرطان پانکراس

مراحل انجام آزمایش خون CA-125

آزمایش خون CA-125 معمولاً شامل نمونه‌گیری از ورید بازو است. این آزمایش به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیازی به آمادگی خاصی ندارد.

تمیز کردن محل ورود سوزن

ابتدا پرستار یا تکنسین آزمایشگاه محل ورود سوزن را با استفاده از داروی ضدعفونی کننده تمیز می‌کند. این کار برای جلوگیری از عفونت انجام می‌شود.

بستن نوار کشسان

سپس یک نوار کشسان را دور بازوی شما می‌پیچند تا رگ‌های شما متورم شود. این کار برای تسهیل ورود سوزن به رگ انجام می‌شود.

ورود سوزن به رگ

وقتی رگ‌ها متورم شد، پرستار یا تکنسین آزمایشگاه سوزن را به آرامی وارد رگ می‌کند. سپس خون را در یک لوله کوچک جمع‌آوری می‌کند.

خارج کردن سوزن

پس از خونگیری کافی، سوزن را بیرون می‌کشند و ناحیه ورود سوزن را با پنبه فشار می‌دهند تا خونریزی متوقف شود.

ارسال نمونه خون به آزمایشگاه

سپس نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

دریافت نتایج آزمایش خون CA-125

نتایج آزمایش خون CA-125 معمولاً ظرف چند روز آماده می‌شود. پزشک شما پس از آماده شدن نتایج، با شما ملاقات خواهد کرد تا در مورد نتایج با شما صحبت کند.

خطرات احتمالی آزمایش خون CA-125

آزمایش خون CA-125 یک روش کم‌خطر است، اما مانند هر آزمایش دیگری، احتمال بروز برخی عوارض نیز وجود دارد. این عوارض عبارتند از:

• درد یا کبودی در محل ورود سوزن
• خونریزی بیش از حد در محل ورود سوزن
• عفونت در محل ورود سوزن

در موارد نادر، ممکن است عوارض جدی‌تری نیز رخ دهد، مانند:

• آسیب به رگ‌های خونی یا اعصاب
• واکنش آلرژیک به داروی بی‌حسی
• غش در اثر از دست دادن خون

برای کاهش خطر بروز عوارض، مهم است که قبل از آزمایش خون CA-125، پزشک خود را در مورد هرگونه بیماری یا شرایط پزشکی که دارید، مطلع کنید. همچنین، توصیه می‌شود که در طول آزمایش خون، از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.

تفسیر نتایج آزمایش خون CA-125

نتایج آزمایش خون CA-125 معمولاً بر اساس مقادیر مرجعی که توسط آزمایشگاه تعیین می‌شود، تفسیر می‌شوند. در بیشتر موارد، اگر سطح CA-125 بیشتر از 35 واحد در میلی‌لیتر باشد، به معنای افزایش میزان CA-125 در نظر گرفته می‌شود.

با این حال، افزایش سطح CA-125 لزوماً به معنای وجود سرطان تخمدان یا هر نوع سرطان دیگری نیست. سطح CA-125 ممکن است به دلایل دیگری نیز افزایش یابد، از جمله:

• بارداری
• قاعدگی
• فیبروئید رحمی
• آندومتریوز
• بیماری التهابی لگن
• سرطان‌های دیگر، مانند سرطان پانکراس

بنابراین، برای تشخیص سرطان تخمدان، پزشک باید سایر عوامل را نیز در نظر بگیرد، از جمله:

• سابقه پزشکی فرد
• علائم و نشانه‌های فرد
• نتایج سایر آزمایش‌ها

در برخی موارد، ممکن است پزشک برای تشخیص سرطان تخمدان، آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز کند، از جمله:

• سونوگرافی
• سی‌تی‌اسکن
• MRI
• لاپاراتومی
• نتیجه‌گیری

آزمایش خون CA-125 یک ابزار مفید برای پایش سرطان تخمدان یا بررسی علائم اولیه این بیماری است. با این حال، این آزمایش به اندازه کافی دقیق نیست که بتواند سرطان تخمدان را در همه زنان بررسی کند.